zondag 9 november 2014

Waterhuishouding


(Denkend aan Cambodja zie ik breede rivieren snel door oneindig laagland gaan,...) 





Cambodja lijkt op Nederland. Plat en machtige rivieren. Een groot verschil is dat wij vier seizoenen hebben en hier zijn het er maar twee. Droogte en regen bepalen het ritme waarop de Mekong stroomt en hoe en of de Cambodjaan leeft. Eeuw na eeuw na eeuw. Het water bepaalt.


We kregen afgelopen week drie 'nationale' vakantiedagen om het waterfestival te vieren.




Een mooie gelegenheid om de stem van het water op te zoeken.

















Maar eerst op woensdagochtend motorrijles. Er is nog een motor voor Ans beschikbaar en het is heel aanlokkelijk om die te gaan gebruiken. Al was het maar om niet doorweekt en druppelend van het zweet aan het werk te moeten beginnen.

De brommertjes die we overal zien blijken 125 cc motoren te hebben. Door het lullige mandje en het feit dat iedereen, van kinderen tot oude vrouwtjes, er op rondtuft hebben ze de schijn tegen. Maar ze verbergen heel wat meer vermogen dan de brommers die we van vroeger kennen. Aangezien we kunnen fietsen zijn Rolly en Allan er van overtuigd dat het voor ons makkelijk is om motor te rijden. En inderdaad, na een paar rondjes over het verlaten vliegveld van Stung Treng hebben we de basisbeginselen te pakken. Nu nog ervaring opdoen en leren te ontspannen.
Wel een helm op natuurlijk. Als VSO moeten we het goede voorbeeld geven. En voorzichtig want asfalt is maar zeer betrekkelijk in Cambodja en eerder uitzondering dan regel.


Het waterfestival 'Bon Om Touk' is een belangrijk feest want het markeert het einde van het regenseizoen.
Traditioneel is de viering tijdens volle maan in november.
Aangezien de Mekong in juli en augustus zodanig hard en snel stijgt stroomt het water, in plaats van naar zee, landinwaarts richting Tonle Sap, het grote binnenmeer. Dit leidt tot gigantische overstromingen en Cambodja komt onder water te staan. Iets wat we ons slecht kunnen voorstellen is dat in Stung Treng afgelopen augustus het water door de straten klotste. Wel zien we dat het in oktober al meters gezakt is. 





De overstromingen maken wel dat het land vruchtbaar en waterrijk wordt.

Een zegen voor de vissers en rijstboeren.








De terugkeer van de normale waterstroom richting zee wordt al eeuwenlang gevierd. De mensen hebben de overstromingen overleefd, de vissen zwemmen overal, de rijst groeit en er is water. Een goede reden tot feest. Het land is drie dagen vrij. De rijst kan in december geoogst worden. Vervolgens droogt Cambodja volledig uit tot het in juni opnieuw gaat regenen.


Hier in Stung Treng merken we niets van het waterfestival. Velen gaan naar Phnom Pehn om daar de traditionele bootraces en het grote vuurwerk te bekijken. Tsja, toen we in Phnom Pehn waren tijdens het 'Pchum Ben' festival trok de stad massaal naar het platteland en nu hebben we opnieuw drie ‘nationale feestdagen’ en trekt het platteland naar de stad. Wie niet naar Phnom Penh trekt voor de feestelijkheden blijft lekker thuis. Aangezien het geen religieus feest is zijn er geen verplichtingen. Dus de families kunnen lekker wat rondhangen, eten en drinken. Jammer genoeg beschikken wij zelf niet over een hangmat. Deze aanpassing aan de Cambodjaanse cultuur is nog wel een overweging waard.
Verder passen we ons wel aan (motortje :) en gaan er met de uitgebreide familie op uit.

We vieren het waterfestival met tripjes naar de waterkant. Wij hoeven niet meer achterop en dus kan iedereen gezellig mee. Op donderdag rijden we naar een klein riviertje. En ja, we gaan barbecueën op ons zelf gestookte kampvuurtje.
Zaterdag gaan we de andere kant op en laten we ons overvaren naar een droog gevallen eilandje in de Tonle San.













Lekker lui aan en in het water hangen. 
Je hoeft niet naar zee voor een tropisch strand.




Het water speelt ook in ons dagelijkse leventje een belangrijke rol. Voorzieningen die we in Nederland vanzelfsprekend vinden liggen hier wat minder voor de hand. Een groot deel van de Cambodjaanse bevolking moet het zonder basisvoorzieningen doen. Ze sprokkelen hout om vuur te stoken. Het regenwater wordt opgevangen in grote kruiken of men probeert grondwater op te pompen.Wie bij de rivier woont gebruikt natuurlijk dat water.

Wij leven naar Cambodjaanse maatstaven in een goede woning met alle voorzieningen zoals gas, water en licht.
Wat dat betreft niet anders dan thuis in IJsselstein.



We staan er in Nederland maar af en toe bij stil  dat ons water zuiver is. We gebruiken overal drinkwater voor. Dat ligt hier wel even wat anders. Duidelijk is dat je het water uit de kraan, wanneer dat er al is, maar beter niet kunt drinken.

Voor een deel komt het rechtstreeks uit de rivier, voor een deel uit de grond en tijdens het regenseizoen uit de lucht.





Het regenwater wordt overal opgevangen en lijkt misschien nog wel het meest zuiver. Er zijn weinig tot geen fabrieken in Cambodja dus industriële uitstoot is er eigenlijk niet. Wel overal stof, uitlaatgassen van brommertjes en rook van verbrande rommel.
Het water wordt opgepompt naar aluminium vaten die in ons geval op het keukendak staat. Iedereen heeft zo zijn eigen watertorentje in de tuin of op zijn dak. Dit is het water wat we algemeen gebruiken voor het toilet en het wassen.




’s Ochtends is de douche redelijk koud maar verder valt dit wel mee. Of tegen. Want wanneer je oververhit thuis komt blijkt het waterreservoir ook in de zon te hebben gestaan en zweet je tijdens het douchen gewoon verder.





We hebben via VSO een waterfilter gekregen. Een grote emmer met daarin een aardenwerk pot waar het water doorheen druppelt. De ‘Rabbit Water Purifier’ zou 99% van de bacteriën en ander vuil wegfilteren. Het systeem schijnt zo’n $12,- te kosten. In een land als Cambodja waar 2/3 van de bevolking geen toegang heeft tot veilig drinkwater een prima uitkomst. Wij zijn, al of niet terecht, wat minder overtuigd van de zuiverheid van dit systeem. We gebruiken dit water alleen om mee te koken en af te wassen.




Om te drinken kopen we vaatjes drinkwater bij een stalletje langs de weg. De eerste keer kost dit $5,=. Daarna bij het omwisselen nog maar $1,=. Zo’n vaatje bevat 20 liter en we gebruiken zo’n 1 ½ vat per week. Gelukkig zit het stalletje dichtbij want het lukt Martin niet om met zo’n vaatje achterop zijn wiebelfiets te fietsen. 




Voor wat betreft gas en elektriciteit is het huishouden wat makkelijker.
Gas is simpel. Aangezien we hier geen verwarming nodig hebben is gas uitsluitend voor in de keuken. Een kwestie van het aanschaffen van een butagas fles en die doet het dan.
Licht is net als thuis een druk op de knop. De betrouwbaarheid is alleen wat minder. Elektriciteit is iets wat je op veel plekken in Cambodja toch wel tegenkomt. Mensen hebben vaak wel een lampje of zelfs een televisie. En mobieltjes hebben de wereld ook wel veroverd.


Het enige apparaat wat bij ons stroom verbruikt is de koelkast. Een luxe waar we erg blij mee zijn. Wasmachine, stofzuiger en televisie zijn zaken die we niet hebben en kosten dan ook geen stroom. Wij gebruiken de elektriciteit dan ook voornamelijk voor onze elektronica. Laptop, mobieltjes, e-readers en camera.

Nee, het belangrijkste gegeven in Cambodja is en blijft water. En als het waterpompje het begeeft, wat regelmatig gebeurt, dan zitten we zonder en wachten we tot de huisbaas het pompje gereinigd heeft en het water weer stroomt.




Geniet nog maar eens van de vanzelfsprekendheid van schoon water.



Li hai




1 opmerking:

  1. hoi Martin

    Bedankt voor je opnieuw prachtige bijdrage aan het ons op de hoogte houden van jullie leven daar in Cambodja!!
    Wij zijn alweer druk met Sinterklaas kadootjes kopen en toeleven naar december. Op het werk blijft het druk en onrustig wat lijdt tot meer ziekteverzuim onder collega's en dus nog drukker. Al met al het gewone hollandse leven. liefs en dikke knuf Maja

    BeantwoordenVerwijderen