Familiebericht

Kerstmis gaat in het Boeddhistische Cambodja onopgemerkt voorbij. Weliswaar staan er in hotels in Phnom Penh en Siem Reap plastic kerstbomen maar die zijn er uitsluitend om de toeristen te behagen. In Stung Treng zijn nauwelijks toeristen dus het leven gaat zijn gewone gang. Kerstbomen zijn er niet want er groeit van alles en nog wat maar geen sparren of andere naaldbomen. De tropische temperatuur helpt ook niet mee aan het kerstgevoel.

Wat wel een kerstgevoel gaf was woensdagmiddag de aankomst van Annemiek en Donnie vanuit Siem Reap. Binnen de kortste keren had Annemiek een kerstsfeer gecreëerd met sterren, ballen, kerstverlichting en pakjes onder de boom. Heerlijk en vertrouwd om haar te zien. We zijn wat gaan drinken langs de rivier en hebben kerstavond verder met kaarsjes buiten op het balkon zitten kletsen. Vanzelfsprekend hadden wij wel vrijaf genomen van het werk.

Kerstochtend na het ontbijt de pakjes die Annemiek vanuit India had meegesjouwd. ’s Middags een tochtje op de motor langs de Mekong en ’s avonds het kerstdiner met de andere VSO-ers. Heel wat anders dan thuis maar toch kerstmis. Zeker wanneer er gospelsongs gezongen worden door Beata, Rolly en Marissa.

Op tweede kerstdag, bij het openen van haar email, zorgde Annemiek voor de grootste verrassing van deze kerst.
Haar sollicitatie in september voor een stageplaats bij het buitengewone hof van Cambodja en het Rode Khmer Tribunaal werd beloond met het offer om vanaf april te komen werken in Phnom Penh.

".... Having assessed your candidacy and the available roster of vacancies, the ECCC-OCP would be delighted to offer you an internship placement. However, we do not have enough available spaces for you to join the Office in January. Rather, would you available for an internship anytime from April 2015 onwards, and if so, for how long?...."

Een prachtige kans voor Annemiek om werkervaring op te doen en aan haar CV te werken.

Het ‘Khmer Rouge’ tribunaal is in haar afrondende fase en deze afronding vindt plaats met steun van de
Verenigde Naties. Wat ons betreft een mooie en prestigieuze stageplaats. Zij zal vanaf april 5 of 6 maanden in
Phnom Penh komen wonen. Nu Michiel nog zover krijgen dat hij de parasieten in de Mekong komt onderzoeken en dan zijn we allemaal in Cambodja. Het moet niet veel gekker worden.

Al met al een mooie warme kerst waarbij we natuurlijk Michiel gemist hebben. Hij heeft ons echter netjes vertegenwoordigd in Nederland. 

Annemiek en Donnie zijn gisteren met de minivan vertrokken naar Laos om daar een paar dagen met de motor rond te trekken. Volgende week komen ze weer even langs waarna Donnie zaterdag 3 januari terugvliegt naar Saoedi Arabië en Annemiek hier haar plannen voor de komende 3 maanden gaat uitpuzzelen.

Komende week oud en nieuw. Een feest wat hier ook onopgemerkt voorbij zal gaan. We schatten de kans dat we om
12 uur ’s nachts wakker zullen zijn heel erg klein. De Cambodjanen vieren ‘Khmer nieuwjaar’ in april en 1 januari is voor hen dus een gewone dag.

Desalniettemin wensen we een ieder een fijne oudejaarsavond. Neem een  extra oliebol. 

Li Hai 

De donkere dagen voor Kerst

Allemaal even niet zo leuk. Gisteren is Ans door haar rug gegaan terwijl ze net een stressvolle week beleefd heeft.

Vrijdag had zij het jaarlijkse partneroverleg met VSO, het ziekenhuis en het Regionale Training Centrum (RTC) over de invulling van haar werkzaamheden. Aangezien zij nog maar net begonnen is met haar werk en geen ervaring heeft met zo'n overleg is deze bijeenkomst spannend voor haar. Geen idee wat haar te wachten staat.

Afgelopen maandag was Ans naar de directeur van het ziekenhuis gestapt om met hem te praten over de geringe deelname aan de hechttraining. In het gesprek met de directeur vernam zij dat een aantal verloskundigen geen zin meer heeft in deze training omdat zij van mening zijn dat ze wel kunnen hechten. Daar valt in de ogen van Ans wel wat op af te dingen maar feit is wel dat een aantal verloskundigen met smoezen van ‘druk, druk, druk’ zich drukt.
Het lijkt een klassiek geval van weerstand tegen veranderingen. Degenen die de trainingen volgen vergroten echter wel hun vaardigheid. De studenten van het RTC en verloskundigen uit de omliggende gemeenschappen waren enthousiast en zijn blij met de lessen waar ze veel van geleerd hebben. Dat de cursus bedoeld is vanuit het idee dat de praktijkbegeleidsters deze training aan studenten gaan geven op momenten dat er geen bevallingen zijn is blijkbaar onduidelijk.

De redenering dat het er omgaat dat vaardigheden over gedragen gaan worden aan de verloskunde studenten blijft een lastige kwestie. Ook de directeur van het ziekenhuis gaat ervan uit dat Ans aanwezig is om de daar aanwezige verloskundigen bij te staan en verder te scholen. Hij vroeg haar of ze geen echocursus zou kunnen gaan geven omdat hij uit haar CV heeft begrepen dat ze ook echoscopiste is. Nee dus, het geven van een echocursus is niet iets wat Ans zo maar even wil en kan gaan doen. Dat daar ook een gedegen theoretische opleiding voor nodig is lijkt hier van minder belang dan de vaardigheid een echobeeld te kunnen maken. Om echografie te beheersen moet je echter wel honderden echo’s gemaakt hebben. Aan zulke getallen komen de 6 preceptors niet omdat er maar zo'n 1 a 2 echo’s op een dag gemaakt worden. Er is geen echospreekuur waarin je 4 zwangeren per uur ziet.

Op de een of andere manier blijft het moeilijk om het ziekenhuis duidelijk te maken dat Ans is aangesteld om de praktijkbegeleidsters te scholen. Het gaat er om dat de praktijkbegeleidsters beter worden in het begeleiden van de studenten. Dat tegelijkertijd hun eigen (basis)vaardigheden vergroot dienen te worden is secundair aan het opleiden van de studenten. Moeilijk te aanvaarden blijkbaar.

Aansluitend had Ans een gesprek met het hoofd van de verloskundigen, madame Som. Ze besloten om tijdelijk te stoppen met de hechttraining en te gaan starten met het gebruik van een partogram. Oefenen met het invullen van het partogram naar aanleiding van praktijkvoorbeelden. Som zal meewerken aan het maken van deze training. Aangezien de studenten op het RTC ook les krijgen in het gebruik van het partogram lijkt het raadzaam deze lesstof samen met de bestaande WHO protocollen mee te nemen in de opzet van de training.
Ans wil gaan werken volgens deze protocollen. Ondanks verschillende verzoeken daartoe zijn die tot nu toe niet boven water gekomen. Moeten blijkbaar uit Phnom Penh komen.

Fijn dat er open gesprekken zijn geweest en er wat duidelijkheid is gecreëerd. Wanneer het wederzijds begrip toeneemt zal er hopelijk wat meer acceptatie zijn voor veranderingen en aanpassingen.

Maar goed, al met al was Ans nerveus voor het evaluatiegesprek van vrijdag. Toch een beetje een gevoel als voor een beoordelingsgesprek. Wat ze als zelfstandig verloskundige trouwens nooit heeft gehad. Daarbij is het Ans ook enigszins onduidelijk wat dit ‘Jaarlijkse Partneroverleg’ nu precies moet inhouden. Zo hoort ze pas op donderdag dat er van haar verwacht wordt dat ze een korte presentatie houdt over haar werkzaamheden en verwachtingen waarna Thann (VSO) het gesprek verder zal leiden. De al wat oudere VSO-ers maken zich er niet zo druk om, maar toch.

Het gesprek duurde zo’n 3 uur en Ans zat er voor haar gevoel een beetje voor spek en bonen bij. Na haar presentatie ging het gesprek vervolgens verder in Khmer met maar af en toe een summiere vertaling. Precies zoals het overleg bij iedere volunteer verloopt. Een soort rituele dans tussen VSO en haar partners in het veld. Er moet een rapport geschreven worden waar stempels en handtekeningen op komen en dat zal het dan wel zijn.

Ans wordt natuurlijk gewaardeerd en ze hopen allemaal dat we nog een jaar langer willen blijven. Wat er nu eigenlijk gezegd is blijft gissen. Gelukkig maakt Sophea, haar tolk, een samenvatting die Ans volgende week zal krijgen. En ook maar even rustig afwachten wat Thann in zijn evaluatierapport zal gaan schrijven.

Martin heeft een vervelende week achter de rug. Vorige week zaterdag heeft hij tijdens een potje voetballen zijn voet gekneusd.

We waren op bezoek bij een lagere school in een gemeenschap aan te overkant van de rivier. Allemaal heel leuk en gezellig en Martin kon het goed vinden met de kinderen.

Tot hij overmoedig op zijn sandalen met ze ging voetballen. Een van de kleine mannekes ging op zijn sandaal staan en BOEM op het hobbelige veldje door zijn voet. Zielig zit Martin nu alle dagen in zijn stoel met zijn voet op een kussentje zich te vervelen. Gelukkig lijkt er niets gebroken want anders was de ellende natuurlijk nog groter geweest. Geen mogelijkheid om hier in Stung Treng een röntgenfoto te laten maken dus dan had hij naar Phnom Penh af moeten reizen voor een diagnose en wat dan?

20 jaar geleden heeft hij een middenvoetsbeentje gebroken waarna men in het ziekenhuis operatief de boel weer aan elkaar heeft geschroefd. Iets wat hij hier in Cambodja niet zo snel ziet gebeuren.

Maar gelukkig is de zwelling na een paar dagen al wat afgenomen en dus is het een kwestie van tijd voor zijn voet weer genezen zal zijn. Hij baalt er wel van te meer omdat volgende week Annemiek en haar vriend Donnie op bezoek komen. Hij is de hele week zoet met het wiebelen van zijn tenen, wisselbaden en massages in de hoop om zo het herstel te bespoedigen maar een kneuzing is niet 1,2,3 over. Jammer dan, moet hij maar wijzer zijn.

Vervelend is dat we nu allebei geblesseerd zijn. Rug en voet. Twee oude kneuzen een heel eind van huis.

We hebben erg veel zin in het bezoek van Annemiek en Donnie. Donnie had ons een mailtje gestuurd met het verzoek of hij ook langs kon komen om zo Annemiek te verrassen. Annemiek heeft haar reis door India nu bijna afgerond en verheugd zich op een ‘schoon’ en warm Cambodja. Ze arriveren woensdag 24 december rond 13.00 uur en dan brengen we de kerstdagen samen door. Daarna gaan ze een weekje vakantie vieren (Laos) en vervolgens komt Annemiek weer bij ons. Fijn om haar te gaan zien.

Jammer is dat Michiel niet in staat is om nu ook deze kant op te komen. We zullen hem, als zijn zus er wel is, nog meer missen dan anders. Maar goed, hij kan de familie Kroes vertegenwoordigen bij de kerstdiners. We hopen echter wel dat het hem lukt om eind februari of begin maart naar Stung Treng af te reizen. Annemiek zal dan ook weer komen zodat we met ons gezinnetje toch even samen wat van Cambodja kunnen beleven. Rug en voet zijn dan zeker weer genezen en de riviertochtjes met een gids zullen we tot die tijd maar even uitstellen.

Inmiddels is het hier ook een beetje gaan winteren. Ans heeft deze week voor het eerst onder een dekentje geslapen.
’s Ochtends is de temperatuur gedaald en trekt ze een fleecetrui aan bij het ontbijt. De Cambodjanen hebben ook hun jassen te voorschijn gehaald.

Ja, we passen ons aan. 20° C in de vroege ochtend is koud.

We wensen een ieder zalige kerstdagen.

Li Hai

VSO Phnom Penh

Rijksweg N7  Phnom Penh - Laos

Vorige week waren we in Phnom Penh voor de jaarlijkse bijeenkomst van VSO vrijwilligers.
Op maandag 1 december vertrokken we om 7.00 uur met de ‘minivan’. We zien vaak dit soort busjes afgeladen met zo’n 15 man en grote pakken bagage achter- en bovenop door onze staat scheuren. De gewone bus vertrekt weliswaar om dezelfde tijd maar doet er ruim 12 uur over terwijl de minivan het traject aflegt in ongeveer 7 uur.
Aangezien we met 7 VSO-ers uit Stung Treng waren hebben we voor $110,= het hele busje afgehuurd zodat we enigszins comfortabel de lange rit konden reizen. De chauffeurs hebben de neiging om een straf tempo te rijden en luid toeterend haalt onze man dan ook het ene na het andere vehikel in. Ondanks dat de snelheid niet echt hoog is verbaasd het niet dat het aantal verkeersongelukken in Cambodja de laatste jaren sterk is gestegen. Moderne tijden maar geen moderne wegen.  

Na Kratie keken we onze ogen uit want daar bleek Cambodja vele malen groener dan onze provincie Stung Treng. We zagen water en grote akkers waar de rijst nog welig groeide terwijl bij ons de kleine akkertjes er inmiddels uitgedroogd bijliggen. Veel meer bevolking en dorpjes langs de weg en het lijkt wat minder armoedig dan bij ons. We zitten inderdaad in een van de armste delen van Cambodja.

Om ongeveer 15.00 uur kwamen we in Phnom Penh aan. Het hotel waar we bij aankomst in Cambodja twee weken gelogeerd hadden bleek volgeboekt en we zijn op aanraden van Biju en Sophea met hen meegegaan naar een ander hotel. Volgens Biju schoner dan ‘Burly’s’ maar onze kamer bleek kleiner en net zo smerig. Voordat we er introkken moest eerst de ventilator van een dikke laag vuil en stof ontdaan worden. Het uitzicht was precies hetzelfde, namelijk een blinde muur op zo’n halve meter afstand. Tsja, Phnom Penh, parel van Azië.

Dinsdag, woensdag en donderdag VSO bijeenkomsten. De eerste 3 dagdelen in de verschillende programmagroepen daarna gemeenschappelijk. Aangezien VSO Cambodja besloten heeft om met haar ‘Health’ programma te stoppen waren onze bijeenkomsten niet zo inspirerend. De ‘Health Volunteers’ gaven presentaties over wat ze nu aan het doen zijn maar het hoofdonderdeel was nadenken over hoe we de boel netjes kunnen gaan afsluiten. En of we onderdelen kwijt kunnen in andere programma’s zoals onderwijs en bestuur dan wel overdragen aan NGO’s die nog wel geld in gezondheidszorg stoppen. Niet zo fijn, trekken aan een dood paard.

Ans en Sophea

De contracten van de 5 medewerkers lopen eind maart 2015 af en dat maakt zo’n bijeenkomst niet aantrekkelijk. Vreemd genoeg kan Ans wel verder.
In ieder geval wordt haar contract verlengd tot juli 2015 en er wordt geld gevraagd voor nog een verlenging van 1 jaar waarna in juli 2016 de deur voor ‘Health’ definitief op slot gaat. Of wij daadwerkelijk met een jaar willen verlengen is natuurlijk nog maar de vraag en zeker niet iets waarover met name Martin nu al wil beslissen. Eerst maar eens zien hoe we daar in maart of april overdenken. Zeker is dat het programma niet wordt voortgezet door VSO en Ans wat dat betreft het licht mag uitdoen.

De reden dat VSO in Cambodja stopt met haar gezondheidszorgprogramma blijft enigszins onduidelijk. Men stelt dat het minder succesvol is en dat het lastig is om Volunteers te vinden. Wanneer we enkel kijken naar moeder- en kindzorg kunnen we wel onderschrijven dat het programma niet uitblinkt in structuur en eigenlijk weinig lange termijn visie heeft. Het was Ans niet geheel duidelijk wat haar voorgangster in Stung Treng had gedaan en er waren ook geen duidelijke richtlijnen over wat zij moet gaan doen. Het gevolg is dat zij zelf observeert wat er gedaan kan worden en vervolgens haar eigen plan trekt. Wanneer dit voor alle ‘Health Volunteers’ geldt/gold is het niet zo vreemd dat er weinig lange termijn effecten meetbaar zijn. Dat wij in de 2 maanden dat we hier zijn in staat zijn om een fors aantal basistekorten te signaleren en een idee hebben van een lange termijn visie op de opleiding en begeleiding van verloskundigen doet ons wel wat twijfelen aan de effectiviteit van het programma in Cambodja voor wat betreft de verloskunde. Succes is moeilijk meetbaar te maken in de gezondheidszorg. Dit doet echter niets af aan de inspanningen en het goede werk dat door de ‘Health’ medewerkers wordt en werd geleverd.

Uitzicht vanaf het dakterras van het conferentieoord op de
Tuol Sleng gevangenis en het genocide museum. 

Bij de andere programma’s; onderwijs, bestuur en levensonderhoud, lijkt er meer eenduidigheid te zijn. De gezamenlijke dagdelen waren dan ook optimistischer van toon dan die in de ‘Health’ groep. Dit blog is niet de plek om uitvoerig in te gaan op de activiteiten van andere programma’s maar het gaf ons wel een breder beeld van het werken in een ontwikkelingsland. Aardig was bijvoorbeeld om in Amsterdams Engels een presentatie te beluisteren over sociale verantwoordelijkheid van overheidsinstellingen. Het Engels van deze oud-medewerker van de gemeente Amsterdam was voor ons in ieder geval prima te verstaan.

Opmerkelijk was het afsluitende onderdeel op donderdagmiddag. ‘London Calling.' 
Skypecontact met VSO international.

VSO, opgericht in 1958, is een gewaardeerde instelling met een goede naam in het bestrijden van armoede in ontwikkelingsgebieden. Het werken met professionele vrijwilligers en de idee om kennis over te dragen aan de lokale bevolking in ontwikkelingslanden heeft hen door de jaren heen een degelijke en respectabele naam opgeleverd.
De Britse overheid financierde VSO met aanzienlijke bedragen. De miljoenen ponden per jaar konden door VSO naar eigen goeddunken ingezet worden voor ontwikkelingshulp. Maar net als wij in Nederland bezuinigen de Britten ook op ontwikkelingshulp. Dit betekent voor VSO dat zij het vanaf 2016 zonder overheidssteun moet doen. Vanaf dat moment wordt ze volledig afhankelijk van externe donateurs en haar vermogen om zelf fondsen te werven.

Ondanks het verhullende taalgebruik van de Engelsen kwam bij Martin al snel de vraag op in hoeverre de V(rijwillig) binnen VSO over een aantal jaren nog wel betekenis heeft. Wanneer het geld komt van grote bedrijven die projectmatig hun geld 'doneren' komen de verhoudingen anders te liggen. Waar voorheen VSO in samenwerking met lokale bevolkingen hulp trachtte te bieden daar waar men het nodig vond wordt de werkelijkheid nu getalsmatiger.

Het adagium ‘Wie betaalt, bepaalt’ gaat gelden. Het is dan niet meer de lokale bevolking die een hulpvraag en een stem heeft. De donaties worden door de externe buitenlandse bedrijven gelabeld aan bepaalde projecten zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van kweekvis. Fondsenwerving en vervolgens de verantwoording naar de donateurs wordt binnen organisaties als VSO dan belangrijker en belangrijker. Een tweetal oudere Engelse volunteers stelde een aantal vragen aan de mensen in Londen over de invloed van grote bedrijven op het werk van VSO, de toenemende kosten voor overhead en bureauwerk wat uit de jaarverslagen blijkt en met name de beoogde rol van professionele vrijwilligers binnen VSO. Een helder of bevredigend antwoord bleef echter uit.

Dat commerciële bedrijven in toenemende mate invloed gaan uitoefenen op de wijze en vorm van ontwikkelingswerk is duidelijk. Op zich waarschijnlijk een goede zaak want dat betekent op termijn meer industrie en werkgelegenheid in het nu nog zeer lagelonenland Cambodja. Of non-profit organisaties zoals VSO het meest geschikt zijn om in zo’n veranderend werkveld een succesvolle bijdrage te leveren (of zelfs maar kunnen overleven) is een heel andere vraag.

Wanneer je bedenkt dat gezondheidszorg een lastig terrein is om geïnvesteerd geld zichtbaar rendabel te maken komt de beslissing van VSO Cambodja om te stoppen met hun ‘Health’ programma in een ander daglicht te staan.

Ontwikkelingssamenwerking is een complexe materie kunnen we nog maar eens constateren. Maar goed, interessant om deze ontwikkelingen te aanschouwen en iets waar we in een volgend blog nog wel op terug zullen komen.

Erg leuk waren de sociale contacten buiten de formele bijeenkomsten. Gezellig en leerzaam om met de meer ervaren ontwikkelingsmedewerkers te kletsen en een biertje te drinken. Daarnaast een goede bron voor informatie en externe netwerken.
Zo zal Ans binnenkort contact opnemen met een WHO medewerkster om eens met haar verder te brainstormen over de verloskunde in Cambodja.

Vrijdag 5 december werd de internationale dag van vrijwilligers gevierd. We hebben de manifestatie in Phnom Penh bijgewoond en Ans heeft een aantal folders meegepakt van Australische NGO’s die nog wel in de gezondheidszorg actief blijven.
De zaal bleek voornamelijk gevuld met honderden jonge Cambodjaanse vrijwilligers en dat gaf ons het goede gevoel dat zij de toekomst van het land vertegenwoordigen. De sprekers op het podium (Australische hulporganisatie, VN vertegenwoordigster en de minister van Educatie) lazen hun speeches voor, de fanfare speelde een vrolijk deuntje en de Cambodjaanse jeugd deed haar best.




Maar aangezien wij geen Khmer kunnen verstaan hebben we ergens in de middag toch maar besloten om het pand stilletjes te verlaten om nog een korte wandeling door Phnom Penh te maken.

Zaterdagochtend zijn we weer in ons busje gestapt en aangevuld met een drietal vrijwilligers uit Kratie hebben we opnieuw een dagje door Cambodja gehobbeld, terug naar ons eigen huisje in Stung Treng.
Het is lekker om weer thuis op het platteland te zijn. Jammer is wel dat Ans aan de diarree is gegaan op onze laatste dag in Phnom Penh. Na een week lijkt dit gelukkig weer beter te gaan.

Afgelopen woensdag hadden we vrij wegens de 'Internationale dag van de mensenrechten'. We zijn er op ons motortje uitgetrokken richting de grens met Laos. De paar zijwegen die er waren richting de Mekong rivier waren beroerd om te rijden, motorcross, maar zeker de moeite waard. Het rivierlandschap is werkelijk prachtig maar de omstandigheden waaronder de mensen moeten leven is hartverscheurend armoedig. 

Er moet nog een boel gebeuren wil de levensstandaard in een provincie als Stung Treng iets omhoog gaan.
De hoop is echter toch dat door de nieuwe brug over de Mekong rivier de ontwikkeling van Stung Treng die van een ‘rijke’ provincie als Kratie kan evenaren of zelfs voorbijstreven.
We helpen het ze hopen en gaan zelf in ieder geval tot juli 2015 gewoon verder met ons ‘ontwikkelingswerk’.

Li Hai

Kreupelrijm voor Cambodja

Geen gure herfststormen en geen wild geraas

Maar ook in Boeddhistisch Cambodja komt Sinterklaas

De goedheiligman wordt hier zeer gewaardeerd

Wanneer hij zijn stichtelijke pakjes doneert

Ja, het zal jullie misschien verbazen

Maar het stikt hier van de Sinterklazen.

Heel wat vaker dan 1x per jaar

Staat de Sint voor Cambodja klaar

Dagelijks een zak vol verrassende pakjes

Rijk gevulde koek in talloos fraaie plakjes

Ontelbaar duizenden vrijwillige Pieten

Zijn druk met zielige stumpers te begieten

Ze werken hard en bezeten door en langs elkaar

Maar dat vindt de Sint geen enkel bezwaar

Ja, ja, meer dan 3500 NGO’s proberen,

Ieder voor zich, de Cambodjaan te motiveren

(refrein)

Heel wat vaker dan 1x per jaar

Staat de Sint voor Cambodja klaar

Dagelijks een zak vol verrassende pakjes

Rijk gevulde koek in talloos fraaie plakjes

Overzicht en coördinatie worden node gemist

Maar ja Sinterklaas is dan ook geen Calvinist

Hij strooit zijn pakjes zonder aanziens des persoon

En dat vinden ze hier al heel gewoon

Donatie hier, donatie daar en dan nog wat knoeien

Efficiëntie en rendement kan de Sint niet boeien

(refrein)





En de goede man laat zich ook niet hinderen

Door de al te inhalige stoute kinderen

Een groot aantal heeft hele diepe zakken

Waar een cadeautje gemakkelijk in blijft plakken

Deze schavuiten zullen vriendelijk lachen en buigen

Terwijl ze aan de ontwikkelingsmelkkoe zuigen

(refrein)

                    Land onteigening is aan de orde van de dag

                    Zelfs in Den Haag doet men daarover zijn beklag

                    Maar het internationaal hof voor de mensenrechten

                    Zal waarschijnlijk deze zaak niet gaan beslechten

                    En op 10 december hebben ze hier allemaal vrij

                    Want Internationale mensenrechten maakt ze blij

                    (refrein)

                    Tropisch hardhout is prachtig en wat waard

                    En men voelt zich dan ook niet bezwaard

                    Om illegaal een graantje mee te gappen

                    Door hier en daar wat bomen om te kappen

                    Deze vinden geruisloos wel hun weg

                    En wie gepakt wordt die heeft pech

                  (refrein)

                    De Chinezen bouwen bruggen en doneren wegen

                    Een paar onsjes minder asfalt wordt verzwegen

                    Want velen belazeren de kluit

                    Voor onderhoud is er geen rooie duit

                    De gevolgen laten zich makkelijk voorspellen

                    Levensgevaarlijk, dus pas op je tellen

                    (refrein)

                    En in Nederland maar klagen, zeuren en zeiken

                    Na eeuwenlang uitbuiting en ons zelf verrijken

                    Och onze arme eigen zielige portemonnee

                    Neen, ook in Nederland valt het echt niet mee

                    Ontwikkelingssamenwerking kan best wat minder

                    Andermans armoe geeft ons geen hinder

                    (refrein)

                    Liefdadigheid is en blijft  hard nodig

                    Ontwikkelingshulp alles behalve overbodig

                    Ook in ons eigen Hollandsblank belang

                    Want voor zwarte pieten zijn we eigenlijk best bang

                    Als ze naar onze bijeen gestolen rijkdom willen komen

                    Sluiten we aan de grens schijnheilig lachend de bomen

                (refrein)

         

                    Cynisch, sarcastisch en venijnig?

                    Och zo’n kreupelrijm is ook wel geinig

                    Een boel geroffel en loos kabaal

                    Een beetje speulen met de taal

                    Ja, dit couplet gaat met groot gemak

                    Een surprise onder uit de zak

                   (refrein)

Met de gewone Jan Cambodjaan

Is de Sint wel degelijk begaan

Het zijn goedlachse en vriendelijke mensen

Die je zeker het allerbeste zou wensen

Hun lot is het om hier te leven

Maar wat moet je ze nu geven??

(refrein)

En gewoon voor de lol

Maak ik het dozijn nog even vol

Langs de kant wat leuke kinderplaatjes

En dan stoppen met rijmelende praatjes

Wel tot slot nog een keer het refrein

Want herhaling is gemakkelijk en fijn

Heel wat vaker dan 1x per jaar

Staat de Sint voor Cambodja klaar

Dagelijks een zak vol verrassende pakjes

Rijk gevulde koek in talloos fraaie plakjes

Het gaat u allen voor de wind, 

Groetjes van een verdwaalde Sint

Li Hai

Het Koninkrijk Cambodja

Vorige week een blog over Stung Treng, waar we wonen maar niets te beleven valt. Gelukkig, want men kan hier wel wat rust gebruiken. Deze week een blog over armoede en ellende om een idee te geven waarom hier ontwikkelingshulp zo hard nodig is.

Cambodja is 4,5 keer zo groot als Nederland en er wonen zo’n 15 miljoen Cambodjanen.

Het ligt in Zuidoost Azië / Indochina en grenst aan Thailand, Laos en Vietnam. De bevolking bestaat voor 90 % uit Khmer. De gemiddelde levensverwachting is 56 jaar. De populatie is jong en groeit snel. 50% is jonger dan 23 jaar.
Het klimaat is tropisch. Warm, warm en nog wat warmer.

Wat we makkelijk vergeten is dat Cambodja nog maar 25 jaar geleden volledig verwoest en totaal ontmantelt was.
De Vietnamoorlog met veel bombardementen in Cambodja, het Rode Khmer regime van Pol Pot en de aansluitende burgeroorlog is hier echter nog springlevende geschiedenis. Iedere familie draagt de sporen van de genocide die onder Pol Pot heeft plaats gevonden. De huidige machthebber wint al bijna 30 jaar iedere ‘verkiezing’ wat mede te verklaren is uit het feit dat alles beter is dan het onder Pol Pot was. Dat het land nog steeds leeg geplunderd wordt nemen de Cambodjanen op de koop toe.

Men put moed en trots uit de gloriedagen van de Khmer. Het machtige Khmer koninkrijk wat van de
9^e tot de 15^e eeuw over grote delen van Azië heerste. Sinds die tijd is het echter kommer en kwel en waren afwisselend Thailand (Siamezen), Vietnam (Cham) en Fransen (1863-1953) de baas. De tempel complexen uit de Angkor periode zijn aan het oerwoud ontworsteld en vormen een overweldigende ervaring voor toeristen. Niet voor niets siert Angkor Wat de nationale vlag.

Op de wereldranglijsten van organisaties als de UN en WHO staat Cambodja er niet best op. Het is een van de armste landen ter wereld en daarbij ook een van de meest corrupte. In de praktijk betekent dit dat het overgrote merendeel arm is en een heel klein percentage zich ten koste van alles en iedereen verrijkt.

De armoedegrens is hier bepaald op 1 dollar per dag en ongeveer 23% van de Cambodjanen leeft onder deze grens. Wij krijgen van VSO $500,- per maand. Huur, elektriciteit, (rivier)water, gas en internet kosten om en nabij $270,-.
Er rest ons dus zo’n $7,- per dag om van te leven.  Dat is ruim boven de armoede grens. Een eigen keus is dat we niet alleen maar van rijst, groente en water willen leven en we dus wel tekort komen.

Met name op het platteland zijn de problemen groot. Men probeert te leven van wat de grond en het schaarse water opbrengt. Wanneer er een stukje land is wordt dit gebruikt voor wat landbouw. De wijze waarop ze rijst verbouwen is kleinschalig en gebeurt van generatie op generatie op dezelfde wijze. Aangezien er geen irrigatiesystemen (slootjes) zijn kunnen ze maar 1x per jaar rijst oogsten. Daarnaast proberen ze te vissen of scharrelen anderszins eten uit het bos. Wanneer de oogst een keer tegenzit lijden ze onvermijdelijk honger. De situatie op het platteland doet ons af en toe aan de middeleeuwen denken.

Een van de grote sociale problemen is landonteigening waardoor Cambodjanen van hun grond verdreven worden.
Het land wordt verkocht aan buitenlanders die al het hout kappen en vervolgens rubberplantages aanleggen.
Daarbij komt dat het platteland nog bezaaid ligt met landmijnen. Het gebrek aan land en de noodzaak om voedsel te verbouwen dwingt de ‘landlozen’ naar gebieden waar nog volop landmijnen liggen met tot gevolg dat er nog dagelijks Cambodjanen verongelukken. Ze trekken vanzelfsprekend ook naar de stad. Phnom Penh heeft inmiddels al meer dan een miljoen inwoners en dat zal de komende jaren nog fors groeien. Dat er in die stad nauwelijks werkgelegenheid is doet het ergste vrezen over de te verwachten leefomstandigheden daar.

Een  groeiende bevolking die steeds minder land heeft om in haar onderhoud te voorzien is kwetsbaar en loopt het risico terecht te komen in mensenhandel en slavernij met als grote afnemer de seksindustrie. Thailand en Bangkok zijn inmiddels berucht maar ook in Phnom Penh neemt deze schande toe. 

Een bord langs de rivier met als tekst ‘Alstublieft bescherm onze nationale schatten’ en een grote HIV/AIDS afdeling in het ziekenhuis spreken wat dat betreft boekdelen. 

De directeur van de provinciale gezondheidszorg vertelt ons over het probleem van kinderprostitutie, maar ook van mannen die naar Bangkok vertrekken om te werken en terugkomen als ze besmet en ziek zijn. Armoede en HIV.
En ze hebben hier al zoveel ellende met Malaria en Dengue (knokkelkoorts).

Over het gebrek aan zuiver drinkwater hebben we al in een vorig blog geschreven. Dit aspect van armoede heeft vanzelfsprekend ook grote gevolgen voor de gezondheidszorg. 1 op de 7 kinderen wordt niet ouder dan 5 jaar. Want wat moet je doen wanneer je kind ziek wordt? Is er geld om het ziekenhuis te betalen? Kun je er wel komen? Wie kan er gemist worden om mee te gaan? Kortom het kind geneest zelf of niet...
En dan hebben we het nog niet eens over de zorg in het ziekenhuis die nog danig te wensen overlaat.

De armoede heeft ook effecten op het onderwijs. Hoewel onderwijs officieel gratis is voor de kinderen blijken er in de praktijk heel veel financiële belemmeringen. Schooluniformen, boeken, pennen, reisafstand, handgeld voor de onderbetaalde leerkrachten of gewoon de noodzaak tot kinderarbeid (Cor) zorgen er voor dat slechts een kwart van de kinderen een lagere schoolopleiding kan afronden. Het gebrek aan opleiding betekent geen baan, geen baan betekent geen geld en geen opleiding voor de kinderen en voortdurende armoede. Wat we op de voortgezette opleiding zoals de school voor verpleegkundigen en verloskundigen zien stemt ook niet tot vrolijkheid. Geen enkel budget (boeken bijvoorbeeld) voor fatsoenlijk onderwijs. Op papier ziet het er allemaal wel aardig uit maar de praktijk is minder fraai.

Kortom op alle terreinen problemen met als resultaat armoede. Of misschien wel andersom. Een moeilijk te doorbreken cirkel van ellende. Maar hoe inefficiënt of corrupt ontwikkelingslanden ook mogen zijn financiële hulp en mensen zoals Ans zijn nu en in de toekomst nog hard nodig om een ietsepietsie verbetering aan te brengen. Niet alleen in een land als Cambodja is de rijkdom oneerlijk verdeeld.

Het nieuwste rapport (2014) van de Wereldbank geeft aan dat in Cambodja sinds 2004 de armoede gehalveerd is.
Van 50% van de bevolking in 2004 naar nog maar 23% in 2013. Er hoeft echter maar weinig te gebeuren, een minder regenseizoen bijvoorbeeld, en velen zullen terugvallen onder de armoedegrens. Desalniettemin is het goed nieuws.
De keerzijde is echter dat Cambodja door de UN opgewaardeerd zal worden. Van de categorie armste land naar de categorie ‘nieuw opkomende markt’. De angst is hier dat dit tot gevolg zal hebben dat veel ontwikkelingshulpgelden elders heen gaan stromen. Myanmar (Birma) bijvoorbeeld, daar schijnt de armoede nog wel schrijnend te zijn.

Maar niet alles is hopeloos. Tot zijn grote verbazing zag Martin op een ritje met de motor tussen alle
dorre en droge velden opeens iemand die blijkbaar wel in staat is geweest om zich minder afhankelijk te maken van het regenseizoen en een rijstveldje.

Een prachtig en hoopvol voorbeeld van hoe het ook kan.

O ja, komende week zijn we in Phnom Penh voor de jaarlijkse VSO bijeenkomst. Veel dagdelen gevuld met presentaties en discussie. Wat ons betreft zeker ook over het feit dat ze stoppen met het financieren van gezondheidszorg projecten in april 2015.

Alvast een fijne Sinterklaas gewenst aan diegene die dat vieren. Nog een paar dagen om de surprises en gedichten in elkaar te frutselen.

Voor Loek, Koos en Cor;

Deze Sint durft wel te beweren

Dat Nek dit jaar niet zal promoveren

En over een jaar of wat miljoen

Wordt Feyenoord weer eens kampioen

Maar och, deze arme arme Sinterklaas

Mist Ajax en vooral zijn plakje kaas.

Li Hai