Ans en Martin

Waar ben jij nu?

 Wij zijn in Stung Treng, de hoofdstad van de gelijknamige provincie in het noordoosten van Cambodja.

Een aantal van jullie zal ongetwijfeld gegoogeld hebben en tot de conclusie zijn gekomen dat hier niets is. En dat is juist. De ‘Lonely Planet’ reisgids noemt Stung Treng een stoffig plaatsje wat weinig te bieden heeft. De provincie is het ondergeschoven kindje van Cambodja. Lastig om een blog mee te vullen. Maar ja, we willen er toch iets over schrijven. 

Om een idee te geven wat statistieken. De provincie heeft een oppervlakte van 12.000 km². Friesland, Groningen en Drenthe tezamen. Er wonen zo’n 120.000 mensen waarvan een kwart hier in en rond de hoofdstad. Het is de op één na armste provincie van Cambodja. De jaarlijkse begroting van de gemeente IJsselstein (60 miljoen) is al groter dan die van de totale economie in deze provincie (50 miljoen). Voor overheidstaken is hier ongeveer 10 miljoen dollar beschikbaar waarvan een groot deel door het buitenland gedoneerd wordt. Niet zo heel vreemd dat er nergens geld voor is.

De bevolking van de provincie Stung Treng leeft voor bijna 90% van de landbouw waarvan rijst het
belangrijkst is. Uitgestrekte velden zien we niet dus de productie van rijst is hier nog grotendeels een familie aangelegenheid. De akkers zijn net zo groot als men met behulp van wat waterbuffels kan bewerken. 

Er zijn 3 nationale wegen, min of meer geasfalteerd, 24 ongeplaveide provinciale wegen en 44 plattelands weggetjes (voor ons onbegaanbaar). Ondanks een motortje blijft onze actieradius beperkt. Het overgrote merendeel van de provincie is jungle en ondoordringbaar. Even een ommetje maken op de fiets of een wandeling in het bos kunnen we wel vergeten.

De zopas in augustus geopende ‘Mekong’ brug en de ‘Sekong’ brug over de Tonle San uit 2007 zijn voorbeelden van de wijze waarop China haar achterland aan het ontsluiten is. China is de grootste donor van bruggen en wegen in Cambodja. Deze beide ‘Cambodja-China vriendschapsbruggen' en de twee daarop aansluitende nationale wegen, naar Laos (60km) en Siem Reap (300km), behoren nu nog tot de beste wegen in Cambodja. 

De nieuwe brug over de Mekong verbindt Stung Treng met Siem Reap, de toeristische trekpleister van Cambodja. Het gevaar zit er echter in dat de bussen dankzij de goede wegen en bruggen de reizigers langs Stung Treng voeren op weg van en naar Laos, Vietnam of Angkor Wat (achtergrondafbeelding van ons weblog).
Maar goed, de betere bereikbaarheid heeft ongetwijfeld voordelen en infrastructuur is van wezenlijk belang voor een verdere ontwikkeling van de provincie.

Stung Treng stad ligt op de plaats waar de San rivier zich bij de machtige Mekong voegt. Ondanks dat deze rivieren groot zijn is er geen scheepvaart. Vrachtschepen kunnen er niet varen want er is geen vaargeul zoals wij die kennen en de stroming is te sterk. Over watervallen maar gezwegen. Daarbij komt dat het waterpeil gigantisch wisselt. In augustus stroomde het water van de Tonle San over de kademuur en inmiddels is het al weer meters gezakt. Het zal ons benieuwen hoe de rivieren er in maart bijliggen.



Langs de Tonle San zijn terrasjes waar we wat kunnen drinken en eten. Een avond- of nachtleven is er niet.
Om 18.00 uur wordt het donker, om 20.00 uur gaan de deuren dicht en om 22.00 uur ligt een ieder te bed.
Om 6.00 uur begint het leven dan weer en rond 7.00 uur is het de beste tijd om naar de markt te gaan voor etenswaren. Dan is het namelijk nog vers en een beetje koel. Vanochtend om 7.00 uur was het zelfs fris, 23 graden.

De rivieren zijn misschien wel het aantrekkelijkst van de stad. Sinds de nieuwe brug geopend is vaart er geen veerboot meer over de Mekong. De aanlegsteiger is er natuurlijk nog wel en kleine bootjes varen op en neer om handelswaren naar de markt te brengen. Er wordt gebaad en gewassen en natuurlijk gevist. De rivieren bieden, naast water voor de huishoudens, wat verkoeling en fraaie vergezichten.

Overdag is er een boel bedrijvigheid. Er zijn heel veel éénmans/vrouws zaakjes aan huis. Allemaal de hele dag open.

’s Avonds halen ze hun spulletjes naar binnen en gaan ze slapen. De volgende ochtend gaan de deuren weer open en zijn ze klaar voor wat klanten. 

Wie kan koken heeft een restaurant waar ‘s ochtends door met name de mannen op weg naar hun werk wat gegeten wordt. (De vrouwen eten de resten van het vorige avondmaal.) 

Wie kan sleutelen sleutelt aan brommers en fietsen, wie wat met een schaar kan heeft een kapperszaak, het bezit van een naaimachine betekent een kleermakerij en de vaardigheid met hout maakt ze tot meubelmaker en anders is er altijd wel handel.

De markt is de centrale ontmoetingsplaats in Stung Treng. Het is een doolhof van smalle gangetjes waar Ans inmiddels behoorlijk haar weg weet te vinden. Grappig is haar zoektocht naar eieren. Dit zijn hier echte scharreleieren en de kippen scharrelen om en rond de huizen en de hanen scharrelen driftig mee. Eieren met een dooier??? Zoeken. 

Met een door Sophea beschreven papiertje op zoek naar eieren en dan bij de vierde verkoopster de juiste eieren vinden is een knappe prestatie. Sophea is haar gids op de markt geweest en zo heeft Ans een kleermaakster gevonden die een jurk gaat maken naar voorbeeld van een jurk uit Nederland. Naar de kapster durft Ans nog niet maar dat zal eens moeten gaan gebeuren. Al is de bloempot pluizenbol die Martin, onder veel goedwillend bekijks, heeft laten knippen nauwelijks aanmoedigend. Zulke dunne witte haartjes zijn ze hier niet gewend.

Verder puilen de stalletjes uit van de etenswaren, potten, pannen, gereedschap, lappen, doeken en verzin het maar.

Een krioelende massa mensen in een temperatuur waar met name Martin niet vrolijk van wordt. Zeker de vleeshoek probeert hij met ingehouden adem snel te verlaten. Ja, ze zijn er echt van alle markten thuis.

We zien dat er hard gewerkt wordt om Stung Treng aantrekkelijker te maken voor toeristen. De kademuren worden verfraaid, er worden hotels gebouwd langs de hoofdstraat en de riolering wordt verbeterd. Een aantal gebouwen waaronder het ziekenhuis, het provinciehuis en het RTC waar Martin werkt zijn vernieuwd. Anderen zijn in aanbouw.

Ecologie zou de toeristische trekpleister van deze provincie en stad kunnen worden. De Mekong stroomt grillig en soms onstuimig door ongerepte natuurgebieden. Daarnaast leven er hier in de Mekong de zeldzame en bedreigde 'Irrawaddy' zoetwater dolfijnen. Problematisch is het kappen van tropisch hardhout. Het teakhout wat al eeuwen lang gebruikt wordt door de lokale bewoners voor het bouwen van huizen, bootjes en meubels brengt op de legale en illegale markt veel geld op. Rubberplantages komen er voor in de plaats. Des al niet te min is er meer dan genoeg prachtige natuur. Er zijn honderden schitterende eilandjes en een groot natuurreservaat wat voor toeristen aantrekkelijk kan zijn. 

Maar om die toeristen daar te krijgen moet er infrastructuur zijn en die is (nog) niet aanwezig. De hoop is dat beide bruggen een eerste aanzet leveren om daar verbetering in aan te brengen.

Kortom de ‘Lonely Planet’ heeft vooralsnog gelijk. Stung Treng, een stoffig plaatsje wat weinig te bieden heeft. 

Maar wij ervaren het als woonplaats plezierig. De Cambodjanen zijn vriendelijk en voorkomend. We hebben niet de indruk dat we heel erg afgezet worden in de winkeltjes of op de markt. De sfeer is plezierig ontspannen en een ieder laat plaats en ruimte voor een ander. En ze zijn zorgzaam.

Mooi voorbeeld daarvan is onze huisbaas die een stukje tuin opoffert om een cementvloertje te leggen waarop we onze fietsen en motor kunnen parkeren. Dat hij ook iedere avond ons motortje in zijn eigen piepkleine woninkje bergt kwamen we pas te weten nadat we ons eerst rot geschrokken waren omdat de motor 's ochtends vroeg weg was. “Nee hè, gestolen.” “Hoe is het mogelijk.” Het hek zit dicht de tuin/boomgaard achter het huis moeilijk begaanbaar en toch is ons motortje verdwenen. Ans balend op de fiets naar de markt (7 uur zondagochtend) en Martin zenuwachtig thuis.

 

Tot opeens de motor er weer staat en de huisbaas aan de toegesnelde Martin, die een foto van het nummerbord wil maken, vriendelijk grijnzend gebaart dat hij hem ’s nachts binnen zet. Owkoen (dank je wel) man but … aah handen op hart, verschrikt gezicht. Begrijpende glimlach en hoofdknik. Ja, vriendelijk en zorgzaam. Jammer dat wij geen Khmer kunnen.

Li Hai