Dank

Afgelopen woensdag zijn Martin, Maja en Anneke, na een verblijf van 6 dagen in Stung Treng, vertrokken naar de hoofdstad Phnom Penh. 

Ze vervolgen de Mekong vanaf het rustige plattelandsdorpje Stung Treng zuidwaarts naar de drukke hoofdstad. Zij zullen onder anderen de Killing Fields, de zilveren Pagode, het Nationale museum en de stad bezoeken.

Gisteren zijn Maja en Anneke op het vliegtuig gestapt richting hun thuisland. Martin reist vandaag met de bus richting Stung Treng. Ans blij want doordat ze alleen thuis is en overdag workshops verzorgd, hebben meerdere dieren een plekje in het huis veroverd. Dikke muizen springen uit het broodrooster of uit de kast. Een grote kakkerlak is zo stom geweest in een bierblikje te kruipen. Hierdoor kon Ans hem gemakkelijk vangen, wat haar de vorige dagen niet gelukt was, en buiten weer vrijlaten. Het alleen thuis zijn heeft zijn voor en nadelen.

                                                              Een visuele impressie van de workshops

De praktijkbegeleidsters worden steeds beter in het overdragen van kennis.

De workshops blijken nuttig te zijn en naar wat aanpassingen beter te volgen en te begrijpen voor de verloskundigen. 

De belangrijkste verandering is dat de stof simpeler en korter is gemaakt en meer herhalingen en samenvattingen bevat. 

Daardoor beter afgestemd op de behoefte van de verloskundigen in Cambodja.

Een bijzonder moment, de directeur van het health centra in Kamphun kwam gezamenlijk met zijn verloskundigen naar de workshop. Hij wilde meer weten over de nieuw aangeboden behandelingen bij reanimeren en het stoppen van overmatig bloedverlies na de bevalling. Met zijn nieuwe kennis kan hij zijn 5 niet aanwezige verloskundigen alsnog bijscholen.

Na Ans haar werkzaamheden blijven er twee reanimatiepoppen achter in Stung Treng en Ans heeft besloten er één aan dit health center te schenken. Op voorwaarde dat de directeur 2 keer per jaar de reanimatiestappen gaat oefenen met zijn 10 verloskundigen.
De andere oefenpop gaat naar het ziekenhuis voor de praktijkbegeleidsters en studenten.

Beademingsoefeningen

Hartmassagetechniek als er geen hulp van anderen is. 

Handiger met een rechtopstaande reanimatieballon.

Jong geleerd oud gedaan. 

De rechtopstaande uitrusting heeft meerdere voordelen. De ballonnen in de health centra hebben een volume van 150 cc. De nieuwe uitrusting 250 cc wat beter afgestemd is op het volume van de longen van de pasgeborene. De inhoud van beide longen is 300 ml en deze worden nu sneller en effectiever gevuld.

 Doordat de ballon recht op het masker staat verbreekt de verbinding met masker minder gemakkelijk tijdens het reanimeren. Dit is namelijk een losse verbinding zodat er verschillende maten van maskers gebruikt kunnen worden.

Er wordt druk geoefend. 

Dank

  

Li Hai

Vakantie

Ansichtkaartenblog met de groetjes uit Cambodja.

Halverwege de vakantie van Maja en Anneke. We amuseren ons goed.
Volgende week Phnom Penh daarna weer een blog.

Li Hai

Bijzondere momenten 

Martin is gisteren vertrokken naar Siem Reap om zijn zus Maja en nicht Anneke te ontmoeten. Zij vliegen via Hongkong, Bangkok naar Cambodja en arriveren vanavond laat op het vliegveld in plaats van vroeg in de ochtend. De vertraging en het afwijken van de normale vliegroute wordt veroorzaakt door vertraging op Schiphol. Ze missen hierdoor de aansluiting in Hongkong. Hopelijk volgt de bagage ook via deze route. Woensdag reizen zij richting Stung Treng en is het kwartet compleet. Tijd voor Maja en Anneke om een stukje van het leven van Ans en Martin te beleven.

De schrijver is op pad en aangezien er donderdag en vrijdag de bruiloft van Ans haar assistent op de agenda staat, heeft Martin geen tijd gehad om een blog te schrijven. Ans gaat een poging wagen.

Het is een eer om bij een gehele bruiloft met al de daarbij horende rituelen aanwezig te mogen zijn. In tegenstelling tot in Nederland duurt een bruiloft in Cambodja meerdere dagen. Het bruidspaar kan tegenwoordig zelf bepalen hoelang hun bruiloft zal zijn. In het verleden was het standaard 7 dagen. Men kiest nu voor 2 a 3 dagen zodat het bruidspaar achteraf en op het eindfeest niet geheel uitgeput is. In Cambodja heeft men geen vakantiedagen om op te nemen. De vrije dagen gaan op aan feestdagen en familieaangelegenheden. Als men niet werk wordt er niet verdiend en daarom zijn er geen dagen op te nemen na de ceremonie.

Kosal en Vichany hebben gekozen voor 2 dagen. Donderdag wordt het huwelijk ingezegend door de monniken en worden er foto’s gemaakt. Muziek maakt bekend dat er iets te vieren valt. Deze kent 2 volumes, niets of alles. Het dendert over alle huizen heen zodat iedereen op de hoogte is van de ceremonie.
De genodigden zijn directe familie en vrienden gedurende deze dag, zo ook Martin en Ans. Alle Cambodjanen zijn even vriendelijk en nieuwsgierig naar de barang waar Kosal mee samenwerkt en haar man die foto’s maakt. 

Martin kan niet tippen aan de foto’s van de fotograaf en dat wil hij ook niet. De apparatuur en uitrusting van een professionele fotograaf is vele malen beter en zoals jullie weten fotografeert Martin liever achter de schermen dan geposeerde foto's te maken. Daar Martin tegenwoordig video’s maakt is dit tevens een mooie aanvulling op de fotoreportage van de officiële fotograaf.

Goed donderdag de inzegeningen en vrijdag om 6 uur paraat voor de volgende reeks rituelen. Waar men in Nederland één mooie jurk uitkiest voor de gehele dag worden in Cambodja vele kostuums gedragen. De 3 bruidsjongens en meisjes veranderen hun bijpassende kledij gelijktijdig met het echtpaar. Zij zijn goede vrienden die voor deze taak gevraagd worden. Dat ze niet mooier dan het bruidspaar mogen zijn is een belangrijke voorwaarde.

Daarnaast hebben ze voor het ochtendritueel op de grote dag, waar de bruidegom met familie en vrienden fruit naar het huis van de bruid brengt, nog een jonger bruidsmeisje en bruidsjongen voor een veel korter durend optreden aan hun zijde. Kortom er moeten vele kostuums gehuurd worden.

‘s Middags tijd om uit te rusten en voor te bereiding op het diner en het grote feest. Het is een hele uitdaging voor Ans om zich bij deze hitte mooi te maken. Het einde van de middag is het heetste moment van de dag. De schminkt ventileert niet en zorgt ervoor dat Ans nog meer gaat transpireren dan normaal al het geval is. Dit wordt nog versterkt door de hete lucht die uit de föhn komt. Als Ans daarna haar mooie haarbloemspeld niet kan vinden, loopt de temperatuur nog meer op. Gelukkig droogt het haar achter op de motor en zijn ze wel gewend om met uitdagingen om te gaan.

Het feest is een daverend succes. Daar Vychary verloskundige is en op het Provinciale Health District werkt, komen er naast veel jonge lui ook een aantal mensen die Ans kent. Het feit dat Martin en Ans steeds meer mensen in Stung Treng kennen maakt dat het ook voor hen gezellig is. Er wordt uitbundig gedanst en men heeft duidelijk plezier. 

Later misschien eens een blog met uitleg over de verschillende rituelen.

Verder heeft Ans deze week haar 4e workshop gegeven in Sre Krasang. Ans is gemotiveerd deze 2e cyclus van workshops wel te voltooien ondanks de hoge werkdruk gedurende deze laatste periode. Ze kan haar collega’s nog veel leren, het is een nuttige training en de verloskundigen zijn haar dankbaar voor deze bijscholingen die hun kennis over acute verloskunde verbetert. Er zijn nu 4 health centers bezocht en er zullen er nog 7 volgen. 

Wat Ans nog meer overtuigd van het nut van de training is dat door het betere reanimatietechnieken en het aanleren van adequate handelingen bij ernstig bloedverlies na de bevalling levens gered kunnen worden. Op deze locaties diep in de jungle ben je niet binnen 15 minuten in een ziekenhuis waar een gynaecoloog of kinderarts je taak over kan nemen. Je bent geheel op jezelf en andere hulpverleners aangewezen. Zij kunnen basiszorg maar geen gespecialiseerde zorg leveren.

Aan het einde van de training kan Ans ieder health center voorzien van een goed functionerende reanimatie-uitrusting, gedoneerd door de Remonstrantse Gemeenschap in Utrecht. In een van de health center is geen uitzuigballon en geen reanimatieballon aanwezig. Het idee dat een pasgeborene niet uitgezogen kan worden om de luchtweg vrij te maken voor de ademhaling is voor Ans onaanvaardbaar.

De zuigballonnen zijn gedoneerd door Save the Children, het kantoor zit bij hen om de hoek. Met andere woorden nog een opdracht erbij en kijken of Ans ze kan overtuigen om dit health center te voorzien van deze basisuitrusting. 

Het feit dat haar programmanager van VSO en Martin aanraden om dit onderdeel van de komende taken te schrappen negeert Ans. Meestal gebruiken de VSO vakdeskundigen hun laatste 1 a 2 maanden om rustig af te sluiten, het papierwerk door te worstelen en zich voor te bereiden op hun vertrek. Ans niet, ze wil haar taken afmaken.

De MamaNatalies zijn uiteindelijk gearriveerd. Het wordt voor Ans naast de bovengenoemde workshops nog een hele klus om de praktijkbegeleidsters en de leerkrachten bij te scholen. Ze moeten voldoende toegerust zijn om op de juiste manier met de MamaNatalie te kunnen werken. Met deze manikin kan men gewone tot zeer gecompliceerde situaties tijdens een bevalling oefenen. Het is niet de bedoeling dat ze in de kast verdwijnen na het vertrek van Ans. Gelukkig heeft Ans haar collega's kunnen motiveren om zelf onder haar begeleiding bevalscenario's te fabriceren. Hierdoor maken ze hun eigen lesmateriaal en neemt de kans toe dat de MamaNatalie ook daadwerkelijk gebruikt zal gaan worden in de toekomst.

Via de campagne van VSO in Nederland is Ans na 40 jaar tijd in contact gekomen met Suzanne Hartman en haar man Jan. Samen hebben ze lange tijd fanatiek gehandbald bij H2ZD ( Heino Handbal Zet Door). Ans was genoodzaakt te stoppen met sporten vanwege de onregelmatige diensten tijdens haar verpleegkundige-opleiding en het contact met de meiden is daardoor verloren gegaan. Een folder van VSO met Ans op de voorpagina belandde op de mat in hun huis in Amsterdam. Daar zij een fietsvakantie in Azië gepland hadden en ook Stung Treng aan zouden doen hebben ze via LinkedIn contact gezocht. Dit resulteerde afgelopen woensdag in een gezellig weerzien.

Aankomende tijd zal er weinig ruimte zijn voor het schrijven van een blog. Het volgende weekend zal het gezelschap op een onbewoond eiland kamperen. Genieten van de prachtige heldere sterrenhemel, de stilte en de natuur met de opkomende en ondergaande zon. 
Geen mogelijkheid om een blog te schrijven en vanaf het eiland te versturen.

Li hai

Champignons in Stung Treng

Champignons kweken op een bed van rijststengels in een tropische temperatuur is een van de mogelijkheden voor Cambodjaanse boeren om hun bedrijf meer rendabel te maken. De meeste Cambodjaanse boeren hebben een seizoensgebonden monocultuur (rijst) en daarnaast wat moestuinachtige bezigheden. Hun landbouw methoden zijn ouderwets terwijl hun uitgavepatroon zich al wel vernieuwd heeft. Brommertje, handtracktoren en scholing voor hun kinderen maken dat zij een groter deel van hun landopbrengsten moeten verkopen. Aangezien zij normaal gesproken hun oogst nodig hebben om te eten leidt deze verkoop van hun oogst mogelijkerwijs tot honger.

Deze week hebben we een kijkje genomen op de modelboerderij waar de Nieuw-Zeelanders werken waar we de woensdag voor kerst gegeten hebben. Ze werken voor AOC, Asian Outreach Cambodia. Dit is een christelijk geïnspireerde NGO die zich, net als VSO, inzet om armoede te bestrijden. Hun visie is hoop en waardigheid te brengen door armoede te bestrijden in lokale gemeenschappen. Het verspreiden van het christelijke geloof en het ondersteunen van kerkgemeenschappen is voor hen mede een middel om de Cambodjanen tot veranderingen aan te zetten. 

Naar de opvattingen van AOC is spirituele armoede, onder andere het resultaat van het gruwelijke Khmer Rouge verleden, mede verantwoordelijk voor het in stand houden van de wereldse armoede in Cambodja.

AOC is aanwezig in Stung Treng omdat dit een van de armste provincies van Cambodja is waar zo’n 70% van de bevolking afhankelijk is van de (kleinschalige) landbouw. Ze gaan van de veronderstelling uit dat Stung Treng een sleutelrol zal gaan vervullen in het transport in de Mekong regio. Dankzij de twee grote bruggen is het potentieel om een doorvoer locatie richting Laos en Vietnam te worden groot. Daarnaast verwachten ze dat Stung Treng in de komende 10 jaar een belangrijke toeristenverblijfplaats gaat worden. Constateringen en verwachtingen waar Ans en Martin zich volledig in kunnen vinden. 

De kansen maar ook gevaren die deze veranderingen met zich mee brengen voor de lokale bevolking zijn groot. Nu al zien we dat grote stukken land in handen vallen van buitenlandse investeerders en lokale gemeenschappen van hun land verdreven worden. Het gebrek aan scholing maakt vervolgens dat ze moeilijk aan werk komen wanneer de werkgelegenheid hier gaat aantrekken. Het is van het grootste belang dat de lokale bevolking zich gaat realiseren dat hun traditionele leven snel en drastisch aan het veranderen is.

De boerderij van AOC richt zich op de kleine boeren in Stung Treng. De boeren hebben voldoende land om zichzelf te onderhouden maar het gebruik van dit land laat nog al te wensen over. In de meeste gevallen is er sprake van een achterhaalde traditionele wijze van landbouw. De mensen hebben geen kennis van moderne landbouwtechnieken of grondgebruik. Naast een gebrek aan kennis over landbouw speelt een gebrek aan kennis over bedrijfsvoering hen ook parten. Er wordt misbruik van hen gemaakt door de personen die de tussenhandel beheersen. De boer krijgt nauwelijks iets voor zijn producten waarna de tussenhandel de percentages opdrijft richting verwerking en de uiteindelijke marktprijs. Niets nieuws onder die zon natuurlijk.

Op de boerderij in Stung Treng kunnen boeren bijgeschoold worden. Het 5 hectaren grote gemengde bedrijf omvat verschillende onderdelen. Varkens, kippen, vis en daarnaast verschillende producten als ananas, cashewnoten, mais, pinda’s en ook champignons.

Het is Ans en Martin snel duidelijk dat een aantal projecten die men hier ontwikkelt voor de boeren in Stung Treng nog te moeilijk zijn om te bevatten. Zo heeft men een kippenren gebouwd op een platform in een vijver. Het idee is dat de uitwerpselen van de kippen door de bamboevloer heen in de vijver vallen. Daar vormen deze uitwerpselen het voer voor de vissen die men kweekt. Daar gelaten dat het een hele investering is om zo’n kippen annex viskwekerij op te zetten stoot het idee kippenstront te gebruiken als visvoer veel Cambodjanen tegen de borst. De vis gaat naar poep smaken is de stellige overtuiging.

Een groot waterbassin, waar men vis in kan kweken, zorgt voor toevoer richting drijfbakken waarop men groentes kan kweken. In dit geval is het de vissenpoep waar de plantjes op gedijen. Allemaal erg vernuftig aangelegd maar dit soort concepten vergt een revolutionair andere denkwijze van de boeren. Traditioneel als men hier nog werkt en de grote mate van acceptatie van wat het lot (karma) hen brengt maakt dat veranderingen moeizaam gaan. 

Ans werkt met relatief hoog opgeleide verloskundigen maar loopt ook regelmatig aan tegen ingesleten gewoonten en de moeite om zaken anders aan te pakken dan voorheen. 

Niets vreemd aan deze menselijke neiging om vast te houden aan dat wat bekend is. De christelijk geïnspireerde ontwikkelingswerkers zijn echter van mening dat de boeddhistische Cambodjanen nog minder geneigd zijn zich in te zetten voor veranderingen dan christenen. Hoe het ook zij, we kunnen het men hen eens zijn dat de wijze waarop Cambodjanen de tijd beleven en zaken accepteren zoals ze zich voordoen anders is dan bij ons.

Een ander belangrijk punt is de noodzaak voor de boeren om te investeren in watertoevoer. De modelboerderij beschikt over eigen waterinstallaties en dit is iets wat in het kurkdroge Stung Treng, waar het grondwater ook nog eens erg diep zit, een uiterst moeilijk punt. Het slaan van waterputten en de beschikbaarheid van water is van doorslaggevend belang in het veranderen van de landbouw. Het aanpassen van de bedrijfsvoering en de mogelijkheid en durf om minikredieten te lenen bij banken is iets wat in Cambodja nog erg moeilijk is. De Cambodjaanse economie staat stijf van monopolies en corruptie. 

De beschikbaarheid van geld om te investeren in waterinstallaties en een modernere landbouw is iets wat veel kleine boeren belemmert. Het stimuleren van een meer coöperatieve landbouw waarbij verschillende boerenfamilies gezamenlijke bezittingen hebben wordt mede gestimuleerd door het trachten de gemeenschapszin (kerk) te versterken.

Maar goed, de mogelijkheden die deze boerderij aan de Stung Treng boeren biedt zijn legio. Veel ideeën zijn wel redelijk eenvoudig over te brengen en een mooi voorbeeld daarvan is het kweken van de paddenstoelen. Als voedingsbodem gebruikt men de rijststengels die overgebleven zijn na het oogsten van de rijst. Waar deze stengels in het verleden voornamelijk als voer voor de waterbuffels dienden zijn ze nu beschikbaar voor andere doeleinden. Er worden immers steeds minder waterbuffels gebruikt voor het ploegen van het land.

Er worden kweekbedden opgebouwd met behulp van nat gemaakte rijststengels. De sporen die men koopt worden gemengd met kleefrijst en alcohol wat voor fermentatie zorgt. Wanneer er een laag stengels ligt worden deze natgespoten waarna men de stengels aanstampt. Vervolgens worden de paddenstoelsporen over deze laag verspreid waarna men een nieuwe laag stengels aanbrengt en het proces zich herhaalt. Een bed omvat 3 lagen.

Wanneer het geheel gereed is legt men een laatste laag droge stengels op het bed. Vervolgens doen ze waar alle Cambodjanen goed in zijn. Ze steken het boeltje in de brand. De droge toplaag verbrandt snel en doodt de mogelijke insecten en bacteriën. De paddenstoelen hebben 3 weken nodig om te groeien en men controleert dagelijks de bedden om de voldoende gegroeide paddenstoelen te oogsten. Wanneer dit gedaan is kan men opnieuw starten met het aanleggen van een nieuwe kweekrij.

De winst die men maakt op de gekweekte champignons kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan het inkomen van het boerengezin. Het kweken van de champignons kan op de arme en schrale grond gebeuren. De grond waarop men de paddenstoelen kweekt wordt zelfs enigszins verrijkt waarna men op diezelfde grond later weer andere producten kan kweken. Deze methode van champignons kweken wordt inmiddels door een honderdtal boeren in Stung Treng gebruikt. Voorwaarde voor het kweken van champignons is wel weer de aanwezigheid van water.

Het slaan van waterputten is echter iets waarbij AOC ook kan helpen. En anders zijn er wel andere NGO’s te vinden die mede bereid zijn te helpen bij het organiseren van waterinstallaties. De modelboerderij waar men boeren schoolt in nieuwe technieken is een mooi initiatief en men wil de scholingsactiviteiten uitbreiden naar andere technische en administratieve beroepen. Daarnaast werkt men aan het ontwikkelen van een rendabelere bedrijfsvoering en nieuwe marktprincipes.

We vonden het leuk en leerzaam om te zien hoe deze NGO zich inzet voor dezelfde doelen als waar VSO aan werkt. Wanneer verschillende NGO’s nu ook nog leren om gemeenschappelijk zaken aan te pakken zal het rendement van hun ontwikkelingsfondsen nog groter zijn.

Li hai

Een gewone week

Terwijl Nederland van een reeks vrije vakantiedagen heeft genoten gaat in Stung Treng het leven zijn gewone gangetje. Nieuwjaar begint hier in april. Een grappig voorbeeld is de jaarkalender die bij Theara van Xplore Asia op tafel staat. Martin gaat bij hem langs om voor het weekeinde dat Maja en Anneke hier zijn een afspraak te maken voor een trip op de Mekong. Tot Theara’s verbazing blijkt zijn kalender niet verder te gaan dan 31 december. De precieze datum in januari blijft onduidelijk maar dat is voor hem geen probleem. Ruim vooruit plannen en boeken is iets wat Cambodjanen niet doen. Je weet immers nooit wat er allemaal nog tussen kan komen.

Geen oud en nieuw terugkijk- of goede voornemensblog maar een normaal neuzelblog over de afgelopen week.
Toch, terugkijkend op 2015 zijn Ans & Martin het er samen over eens dat ze een mooi en gedenkwaardig jaar achter de rug hebben.

Het jaarlijkse gesprek tussen Ans, VSO en de partners is goed verlopen. De directeur van de school stuurt twee medewerkers en de directeur van het ziekenhuis laat halverwege de bijeenkomst 5 minuten zijn neus zien waarna zijn telefoon gaat en hij zich weer rap uit de voeten maakt. Goed geregeld zo’n telefoontje zullen we maar denken. Ans heeft zelf op de valreep nog een aantal verloskundigen uitgenodigd en de sfeer tijdens de bijeenkomst is plezierig. Ans geeft in eerste instantie een overzicht van haar werkzaamheden. 

Direct plaatsing gerelateerde activiteiten zijn de workshops in ziekenhuis en health centra en de ontwikkeling en introductie van het studentenformulier voor gebruik tijdens stages. Daarnaast een overzicht van de nevenactiviteiten in samenwerking met bijvoorbeeld Stichting Stung Treng, ICS, het Koreaanse Koica en Joyce, de Amerikaanse missionary nurse. Tot slot toont ze de 4 minuten lange marketing versie van de VSO Nederland video. Een ieder is gepast onder de indruk van haar werkzaamheden en in het vervolg van de discussie is men lovend over haar inzet. Op de anonieme enquête, die VSO  achteraf laat invullen, scoort ze een 4.5 op een schaal van 1 tot en met 5. "Well done Ans."

Vorige week zondag hebben we een kerstdienst bijgewoond georganiseerd door Ywam, Youth with a Mission. Waar we in eerste instantie van de veronderstelling uitgaan met uitbundige Amerikanen van doen te hebben is deze dienst volledig in het rustige Khmer. Vanuit verschillende omliggende dorpjes zijn mensen afgereisd om deze dienst te volgen. Een ieder wordt hartelijk welkom geheten. Ook de aanwezige Barang (Ans, Beata en Martin) krijgen een welwillend applaus.

De dienst omvat, na de opening, het kerstverhaal in musicalvorm afgewisseld met twee bekeringsverhalen. We kennen het kerstverhaal en de opvoering van Maria, Jozef, de engel, de herders en de 3 koningen is makkelijk te volgen.
De getuigenissen van de twee bekeerlingen zijn onnavolgbaar maar maakt toch wel nieuwsgierig. Wat maakt dat deze geboren Boeddhisten zich laten bekeren tot het Christendom? Of andersom aan onze kant van de aardbol?

Hoe dan ook de uitvoering van het kerstverhaal heeft een hoog Jenaplan weeksluiting gehalte. De dansjes van de meiden kunnen beter synchroon maar zijn mooi om te volgen. De sierlijke handbewegingen waarbij de vingers ver doorgestrekt worden is iets dat alle Cambodjaanse meisjes van jongs af aan leren.

Het trage ritme is vanzelfsprekend in de tropische temperatuur.

Na afloop van de 2 uur durende dienst worden we uitgenodigd om mee te eten. Nadeel van dit soort diners is dat we niet met onze tafelgenoten kunnen communiceren. Het voordeel is dat Martin niet hoeft te koken.

Voor de rest is dit een gewone werkweek.

Ans heeft twee maal een workshop gegeven en Martin heeft zijn lessen Engels op het RTC hervat.

Het feit dat Ans met twee andere ziekenhuis verloskundigen dan voorheen een workshop heeft gegeven in een health centrum mag als een succes gezien worden. Het betekent namelijk dat nu 4 van de 5 praktijkbegeleiders uit het ziekenhuis in staat zijn om lessen te verzorgen. Lessen waarvan we hopen dat die in de toekomst ook aan de stagelopende studenten gegeven gaan worden.

Martins studenten zijn terug van hun stages in de ziekenhuizen en hij laat ze over hun ervaringen vertellen. De dingen die deze leerling verpleegkundigen meemaken ervaart Martin soms als schokkend. Iemand is echt aan het knoeien geweest tijdens het brouwen van rijstwijn. De gevolgen zijn rampzalig. 150 gevallen van methanolvergiftiging en 16 doden in het ziekenhuis van Kratië. Een ziekenhuis dat dit soort aantallen natuurlijk helemaal niet aan kan en veel patiënten doorstuurt naar Phnom Penh. Het uiteindelijke aantal slachtoffers laat zich nog raden.
Daarnaast vertellen de studenten voornamelijk over gevallen die in shock- koortstoestand binnen gebracht worden. Dengue, malaria en tyfus zijn zaken die hier regelmatig voor komen. Het is duidelijk dat aan muggen niet veel te doen valt en dengue (kokkelkoorts) en malaria zijn aandoeningen die iedere student wekelijks tegenkomt. Tyfus is natuurlijk een ander verhaal. Hygiëne en dan voornamelijk besmet drinkwater is een zich herhalend fenomeen waar niet vaak genoeg voorlichting over gegeven kan worden.

Een voortdurend bijkomend probleem is de bereikbaarheid van een ziekenhuis en het tijdstip waarop mensen hulp zoeken.
De ziekenhuizen zijn veelal slecht bereikbaar en mensen zoeken pas hulp wanneer de nood hoog is. Het gevolg comateuze koortspatiënten die nogal eens overlijden. De studenten vertellen emotieloos hun verhalen. Ze worden geacht de vitale lichamelijke functies te controleren en deze aan de artsen te rapporteren. Ze zijn niet echt bang om zelf met tyfus besmet te worden (of bijvoorbeeld HIV). Nee, ze ervaren hun stages als nuttig en leerzaam want ze komen daadwerkelijk in aanraking met patiënten. Dat die regelmatig overlijden is een normaal onderdeel van het leven.
En dat is natuurlijk ook zo.

Maar gelukkig zijn er ook leuke ervaringen. Met name het werk op de kinderafdeling geeft voldoening. Wanneer kinderen genezen zijn hun ouders dankbaar. Cambodjanen lopen niet te koop met hun emoties en een blijk van emotionele dankbaarheid wordt dan ook gekoesterd.

Dinsdag hebben we samen veel lol gehad met het opnemen van onze nieuwjaarsgroet. Sinds Machtelt en Pieter bij ons op bezoek zijn geweest heeft Martin ontdekt dat hij met zijn camera ook video-opnames kan maken. De videobeelden die Pieter van ons stukje Cambodja heeft gemaakt vinden we dusdanig leuk dat Martin nu ook probeert wat van onze omgeving te filmen. En dat valt niet mee. We zullen jullie niet lastig gaan vallen met al zijn bibberige amateurfilmpjes die vervolgens door Google Blogger nog beroerder gemaakt worden dan ze al zijn. Maar voor diegene die onze nieuwjaarswens willen zien. Even naar beneden scrollen. Het is af te raden om zo’n blogfilmpje full-screen te bekijken.

We wensen jullie een gelukkig nieuwjaar.

Li Hai

Nieuwjaarsgroet

Li Hai