Ans en Martin

We stromen nog even mee

Na de vakantie is het moeilijk om de draad weer op te pakken.

Ans kwakkelt nog met haar darmen en moet haar nieuwe assistent inwerken waardoor zij niet veel in het ziekenhuis aanwezig kan zijn.

Martin heeft besloten om te stoppen met het geven van de Engelse lessen op het Provinciale kantoor voor Educatie. Over het RTC twijfelt hij nog maar zijn animo om door te gaan is gering. Hij is voortdurend bezig mensen te ronselen voor zijn lessen. De deelname is echter te willekeurig om met een vaste groep iets te bereiken. Ze zijn druk met hun werk of het gehele kantoor is afwezig wegens een externe activiteit. Een oud-collega van hem zei dat de docent zelf verantwoordelijk is voor de marketing van zijn lessen en niet moet zeuren over zijn studenten. Dus de lessen waren niet stimulerend genoeg om de studenten te motiveren zullen we maar stellen. Martin heeft echter weinig zin meer om lessen voor te bereiden die vervolgens om wat voor reden dan ook nauwelijks doorgang vinden. Jammer voor de 2 of 3 personen die wel ongeveer de helft van de lessen aanwezig zijn.

Voor het RTC gaat hij workshops organiseren over lesplanning en didactiek. Voordeel daarvan is dat het voor de docenten gewoon werk is en hij ze dus niet van ander werk afhaalt om zijn les te volgen. Wel grappig om lesplanning en didaktiek te gaan verzorgen terwijl de eigen lessen waarschijnlijk gaan stoppen. Wanneer hij definitief stopt met de Engelse lessen zal hij een andere bezigheid moeten zoeken.  

Tot  zijn verbazing is zijn verslag over ‘Health’ bijna letterlijk overgenomen in de nu net rondgemailde proefversie van het VSO jaarverslag Cambodja. Vier dagen VSO workshops en redactioneel verwerken heeft geen zichtbare veranderingen in zijn stuk opgeleverd. Hij blijft het een grappig idee vinden dat hij als ‘vrijwillig vrijwilliger’ zo’n stuk gepubliceerd kan krijgen. Nu maar zien in hoeverre hij zijn eigen gekleurde paasei terugvindt in het officiële rapport.

Michiel en Annemiek hebben na de vakantie wel meteen hun draai gevonden. Beiden zijn gestart met hun stages en hebben dit de eerste 2 weken als prettig en nuttig ervaren. Michiel, die even moest wennen aan de Hollandse kost, heeft zijn stage op de VU in Amsterdam. 

Annemiek is gestart bij het Khmer tribunaal en we komen er achter dat beltegoeden heel plotseling op kunnen zijn als je niet dezelfde Cambodjaanse provider hebt.

Martins probleem met aanwezigheid van studenten lijkt op hetzelfde fenomeen als bij de preceptors bij Ans. Er lijkt weinig animo, geen discipline en enthousiasme te zijn om ook maar enig verbetering in wat dan ook aan te brengen. Als er geen financiële gift tegenover staat is de motivatie ver te zoeken en vraag je je af voor wie je het allemaal doet. Het lijkt erop dat wij vinden dat het nodig is en niet zij. Terwijl uit vele onderzoeken en getallen blijkt dat Cambodja een van de armste en minst ontwikkelende landen ter wereld is. Vooruitgang en verbetering is wenselijk maar dan liever geleverd door de Barangs en NGO’s en niet door hen zelf. 

Het is en blijft het stekelige dilemma van ontwikkelingswerk. Hoe er voor te zorgen dat de mensen zelf aan de slag gaan zonder ze afhankelijk te maken van de externe steun. Wij weten het even niet.  

Sophea, Ans haar 1^e tolk, meldde in het verleden dat de Cambodjaan lui is. In onze ogen zijn het juist harde werkers die onder omstandigheden werken waar we in Nederland van gruwelen.Pal in de bloedhete zon zware handarbeid, hun hoofd bedekt met een pet en lange mouwen en handschoenen aan tegen verbranding. Dat wij hier een verkeerd beeld van hebben is natuurlijk mogelijk. Voor Sophea bleek het moeilijk om in een fulltime job haar zaken goed te organiseren. 

Sophea heeft met Biju besloten om in Stung Treng te gaan bevallen. In eerste instantie kiezen ze voor een Franse NGO kliniek in Siem Reap. Meer kennis, apparatuur en hygiënischer. Maar de afstand en de kosten voor een verblijf in Siem Reap heeft ze doen besluiten om daar niet te gaan bevallen. Het feit dat Biju klaar is met zijn VSO werk en nog geen andere baan heeft gevonden maakt hun financiële situatie zorgelijk. Ze hebben Ans gevraagd om haar bevalling te begeleiden en daar zegt ze natuurlijk geen nee tegen. Alle voorwaarden lijken gunstig dus er is geen reden om het niet aan te durven. Sophea is 37 weken zwanger en zal ergens in de komende 5 weken gaan bevallen.

Op de inzet van Ans’ haar 2^e tolk Sovann lijkt niets aan te merken. Naast haar baan als basisschooljuf in de vroege ochtenduren zet ze zich voor 100 % in om Ans te helpen. Doordat ze alleen ’s middags en ’s avonds voor Ans kan werken moeten er een aantal dingen omgegooid worden. ’s Middags samen met Ans en ’s avonds vertaalwerk. Wel even wennen want Ans is op haar best in de morgen en deze constructie valt tegen. Ze is momenteel weinig op de afdeling omdat de middag voor inwerken gebruikt wordt. De al bestaande workshops moeten aangepast en vertaald worden. Dit doet zij nu samen met Sovann waardoor er geen tijd overblijft om naar de afdeling te gaan. Gelukkig komen er pas na Khmer oud en nieuw ( 13/14/15 april) weer studenten van het RTC naar het ziekenhuis. Dat is het moment voor Ans om daar weer aan de slag te gaan. Grappig of juist niet is het feit dat ook Sovann zwanger blijkt te zijn. Zoals het hoort zullen we maar denken. Getrouwd in januari en nu zwanger. Mooi vruchtbaar werk, kan Ans misschien nog een bevalling gaan doen. Daarnaast gaat Sovann komende week beginnen met ons wat Khmer lessen te geven.

De opgebouwde goodwill in het ziekenhuis heeft geen schade op gelopen. Vrijdagochtend is Ans samen met Sophea naar het ziekenhuis geweest voor haar laatste routine echo. Iedereen is  blij de beide dames weer te zien en zijn zeer geïnteresseerd hoe het met ze gaat. Sophea is hoogzwanger en Ans duidelijk herstellende van een hardnekkige diarree. Er is alle begrip voor het minder aanwezig zijn op de afdeling.

Ans heeft met haar preceptors haar plannen besproken en iedereen is enthousiast. Helaas is niet iedere preceptor gemotiveerd om in de Health Centers workshops te gaan geven. Voor  de 3 workshops is per onderdeel nu wel één preceptor gevonden die de workshops wil faciliteren. Maar er blijven er dan nog 2 preceptors over. De een heeft kleine kinderen thuis, waaronder haar neefje van 5 waarvan de beide ouders verongelukt zijn tijdens een auto-ongeluk, Ze kan niet langer dan 8 uur van huis. De ander is nog onduidelijk. Als de nieuwe hoofdverloskundige in mei aangesteld wordt zal Ans met haar gaan praten om samen een oplossing voor deze situatie te vinden.

Ans heeft gekozen om de preceptors zelf workshops te laten geven zodat ze meer kennis en zelfvertrouwen opdoen. De hoop is dat ze vervolgens beter in staat en bereid zijn om de studenten praktijkles te geven tijdens hun stages. De volgende stap is ze te stimuleren om de studenten daadwerkelijk bevallingen te laten doen.

VSO Nederland en VSO Cambodja hebben toegestemd in een verlenging van Ans haar plaatsing tot februari 2016. VSO International (UK) moet het besluit nog goedkeuren maar dat lijkt een administratieve handeling. VSO Nederland heeft een donateur gevonden die de plaatsing vanaf juli 2015 tot februari 2016 zal bekostigen.  Ans heeft bedongen dat wij in september 3-4 weken naar Nederland kunnen om daar wat zaken te regelen (bijv. hypotheek en nieuw paspoort) en om het 60 jarige huwelijk van Pa en Ma Ohms mee te vieren. Vanzelfsprekend zullen we deze vakantie ook gebruiken om op visite te komen en onder het genot van een hap en een slok bij te kletsen.

De verlenging betekent dat we een aantal nieuwe plannen kunnen gaan maken. Uitbreiden van workshops en het verbeteren van de relatie school – ziekenhuis als voornaamste. Op het RTC kan ook Martin een rol van betekenis blijven spelen.

We zijn blij dat we ons verblijf kunnen verlengen maar met name Martin heeft zich wel zorgen gemaakt over de darmklachten van Ans en getwijfeld over het gezondheidsrisico. Het klimaat is en blijft een factor om rekening mee te houden. De arts in Phnom Penh heeft Ans echter verzekerd dat ze gewoon pech heeft gehad met deze besmetting. Maar toch… 

En we gaan het regenseizoen beleven. Eindelijk wat anders dan steeds maar zon. Het is inmiddels bloedheet en de temperatuur loopt steeds verder op. ’s Ochtends om 6 uur wijst de thermometer buiten 28° en binnen 32° Celsius.  's Middags wordt het bijna 40° C. Volgens de mensen zou het voor Khmer nieuwjaar 3x moeten regenen. Afgelopen zondagnacht is er daadwerkelijk een plensbui gevallen, de eerste sinds oktober, maar verkoeling levert dat niet op. De mango’s die aan de bomen in de tuin groeien kunnen dat water goed gebruiken. En ook wij snakken naar wat verkoeling maar dat zit er voorlopig nog niet in.

We zweten en druppelen gewoon verder.

O ja, volle maan verduistering zichtbaar aan onze Aziatische hemel.

Pasen, daar doen ze hier niet aan. Wij wensen u echter allen prettige paasdagen.

Li Hai