Ans en Martin

Verbanden leggen

Vorig jaar september arriveerden we in Cambodja met het vooruitzicht in maart 2015 ons verblijf te beëindigen.
Een avontuur om te zien of we onze draai kunnen vinden in een ontwikkelingsland. In november 2014 leek maart 2015 nog ver weg. Inmiddels zijn we een jaar verder en voelt maart 2016 erg dichtbij. We weten dat VSO Cambodja haar programma in de gezondheidszorg gaat afsluiten en een nieuwe verlenging van ons verblijf hoogstwaarschijnlijk niet tot de mogelijkheden behoort. Dat is jammer want we hebben het hier nog steeds goed naar ons zin en er is meer dan genoeg werk te doen. We proberen VSO Cambodja te overtuigen dat we ons weliswaar bezighouden met verloskunde maar dat ons werk goed is onder te brengen in het onderwijsprogramma. Onze primaire taak is immers de opleiding van studenten verloskunde te verbeteren.

Aan VSO de nobele taak fondsen te werven. VSO Nederland doet dit onder andere met  Ans’ heilzame werk. Jammer genoeg kan Ans geen beroep doen op dit soort ‘ongeoormerkt’ geld om haar plaatsing te verlengen. En dat is eigenlijk maar goed ook.
Op de website van VSO Nederland is inmiddels een artikel verschenen met de ronkende kop: ‘de kennis van Ans voorkomt babysterfte’. https://www.vso.nl/nieuws/de-kennis-van-ans-voorkomt-babysterfte  Klinkt goed.

Vanaf maandag begint VSO Nederland een wervingscampagne waarin de opnames die zij in juni hier gemaakt hebben gebruikt zullen worden. De socutera-spotjes zullen medio december uitgezonden worden maar de campagne start maandag. Tijdens ‘meet VSO’ dagen wordt een langere (3 minuten) video van Ans haar belevenissen getoond. We zullen t.z.t. vriendelijk verzoeken of we deze ook op ons blog mogen zetten want we vinden hem erg leuk. Al is het Martin inmiddels wel duidelijk dat het uploaden van een stukje video op ons blog niet of nauwelijks lukt gezien het trage internet waarover we beschikken. Aan Ans is de vraag gesteld of ze wat Instagram berichten wil insturen en eventueel bereid is vragen te beantwoorden. Natuurlijk. Als het goed is werkt de volgende link vanaf maandag. http://www.vso.nl/moeder-kind-zorg-cambodja. Daarbij zullen we de komende weken een link naar VSO Nederland op ons blog plaatsen. Wie weet komt er een Ans video op hun site??

Zo, genoeg reclame, terug naar wat de week ons heeft gebracht.

Ans heeft afgelopen dinsdag haar enkel gekneusd tijdens een rit richting het Health Centrum in Chamkar Leu. Typisch geval van een ongelukkige manoeuvre op de slecht begaanbare weg. Kosal neemt na het doorkruisen van een grote plas het linker geultje en Ans besluit haastig de andere geul te pakken. In deze diepe geul raakt ze de kant en blesseert haar rechter enkel. Gelukkig gaat ze niet volledig onderuit. Wel zwelt haar enkel op en heeft ze behoorlijk wat pijn. Kosal regelt wat ijsklonten in het dorpje en Ans brengt de dag door met haar voet op een stoel.

Bij thuiskomst ondersteunt Martin haar de trap op en de remedie is simpel. Arnica, drukverband aanleggen en zitten blijven. In eerste instantie zit de schrik er wel wat in. (Martin heeft vorig jaar weken last gehad van een gekneusde voet.)  Gelukkig lijkt het allemaal wel mee te vallen. Ans kan zich na een paar dagen rust weer aardig bewegen.

Vrijdag gaat ze met een auto van het provinciale gezondheid departement naar een Health Centrum in het uiterste puntje van de provincie Stung Treng. In dit afgelegen en uitgestrekte gebied zijn nog 70 traditionele vroedvrouwen werkzaam. Volgens de directeur waren dat er vorig jaar nog 95. Drie vrouwen zijn in dit gebied overleden aan overmatig bloedverlies. Tevreden stelt hij dat dit in zijn centrum niet is voorgekomen. Ans ontmoet hier twee ervaren verloskundigen die nog nooit gehecht hebben. De oudste is al 36 jaar verloskundige. Ze wil het hechten nu graag van Ans leren.



De andere twee verloskundigen hebben wel een aantal malen gehecht en kunnen het nu na de cursus beter. Ze beloven Ans dat ze de anderen verder zullen ondersteunen.

Ans heeft nu in alle 11 hulpposten in de provincie de workshops ‘partogram’ en ‘hechten’ gegeven. Het plan is ze allemaal nogmaals te gaan bezoeken met workshops die meer ingaan op noodhandelingen zoals het overmatig bloedverlies tijdens de bevalling.

Dat er behoefte is aan het oefenen van ‘noodsituaties’ geldt niet alleen voor de verloskundigen.

De verpleegkundigen kunnen ook nog wel wat kennis gebruiken. Donderdag assisteert Martin op het RTC Joyce, de Amerikaanse missionary nurse, die aan de derdejaars studenten verpleegkunde een workshop geeft over hoe te handelen in noodsituaties. Zij heeft tijdens haar lessen Engels en gesprekken met de studenten geconstateerd dat er nog grote tekorten in hun kennis zit. Deze studenten beginnen over een aantal weken aan hun eindexamens en gaan vervolgens aan het werk.

Joyce heeft een aantal praktijksituaties geschetst zoals, brandwonden, gebroken heup, kind wat uit een boom valt, motorongeluk, wonden door wilde varkens dan wel steekpartijen, toevallen tijdens koortsaanvallen etc. De studenten worden in groepen verdeeld met de opdracht via het ‘nursingplan’ een eerste hulpbehandeling te geven. Martin is nog de verpleegkunde nog het Khmer machtig maar is wel instaat om de interactie in de groepen waar te nemen en zo Joyce, die vloeiend Khmer spreekt, wat te helpen.

Het is een leuke dag waarbij in twee sessies 100 studenten aan de slag gaan. Opvallend is dat de studenten wel elkaar helpen maar niet of nauwelijks met de patiënt communiceren. Ze zijn in staat om met 4 paar handen verbanden aan te leggen en blijken inventief met takken en infusen.

Ze overleggen met elkaar over assessment en diagnose. Hun informatie halen ze uit de gevalsbeschrijving van Joyce en sommigen zelfs uit hun smartphone. Heel weinig groepjes vragen aan de patiënt hoe deze zich voelt en wat de klachten zijn. Er wordt door niemand uitleg gegeven over hun handelingen.

Net als het feit dat alle aanwezige verloskundigen zich actief met een bevalling bezighouden is dit volledige gebrek aan communiceren met de patiënt iets wat Ans in haar werk ook voortdurend tegenkomt. Het is duidelijk dat een les communicatie niet in het curriculum voorkomt. De vraag is natuurlijk in hoeverre medicijnenstudenten in Nederland wel voldoende communicatievaardigheden aangeleerd krijgen.  

Zoals al eerder geconstateerd valt er met de studenten van het RTC goed te werken. Ze zijn goed gemotiveerd en willen graag leren. Ze realiseren zich dat ze met weinig kennis in de praktijk aan de slag gaan en pakken zo’n extra les als die Joyce nu geeft graag mee. Hetzelfde geldt voor de verloskundigen die Ans tijdens hun stages ontmoet. Ook zij weten dat ze in de praktijk vaak voor situaties komen te staan die ze op school niet geleerd hebben.

Natuurlijk is er op zo’n dag ook tijd voor lol. Stiekem selfies nemen met die grote buitenlander op de achtergrond levert een giechelende schaterlach op wanneer Martin op zijn foto die selfie aan de maakster toont. Vervolgens laat ze een vriendin ook maar een gewone foto nemen waar die buitenlander vriendelijk lachend samen met haar poseert.  

Kennisinhoudelijk valt er voor Martin weinig te volgen al is het bijvoorbeeld wel schokkend dat deze bijna afgestudeerde studenten bijvoorbeeld nog nooit een les hebben gehad over de behandeling van brandwonden. Wonden die in een land als Cambodja, waar men voortdurend met open vuur werkt, regelmatig voorkomen. Over het wel en met name wee van het RTC zullen we in de toekomst nog wel eens een blog schrijven. Voor nu kunnen we het laten bij het uitspreken van de hoop dat zo’n opleidingsinstituut zich beter gaat realiseren dat ze er voor de studenten zijn en de studenten niet voor diegene die op zo’n school een baan hebben.

Gisteren met Marissa, Rolly en Beata wat gedronken op het terras langs de Sekong. We willen de komende dagen graag Marissa's brommer lenen. Beata was 'dog tired' na haar lange reis vanuit Battambang waar ze op werkbezoek is geweest. Maar aangezien ze een van haar fraaie Keniaanse outfits aan heeft en altijd bereid is te poseren voor haar 'vanity box' geeft dat Martin de gelegenheid om zijn serie portretten uit te breiden.



Volgende week is het waterfestival en dat betekent vrije dagen in Cambodja. Dat komt goed uit want Machtelt en Pieter komen een paar dagen logeren. Zij zijn al bijna twee weken in Cambodja aan het rondtoeren. Maandag en dinsdag gaan we met hen de Mekong op. Watervallen bezichtigen, overnachten in een tentje op een inmiddels voldoende drooggevallen eilandje en een dagje kayaken door het ‘verdronken bos’. We hebben er erg veel zin in om hen een paar dagen ons stukje van Cambodja te laten zien. Donderdag vervolgen zij hun reis richting Siem Reap en de ‘Angkor’ tempels. Daarna kunnen ze weer afkoelen in Nederland.

Li Hai