Ans en Martin

Schoolbezoek

Het is zo’n week waarin we de eerste dagen gestrestst zijn door een falende internetverbinding. Na een minuut of wat verbreekt de verbinding, start zichzelf weer op en verbreekt, start op, verbreekt. Dit maakt het internetten onmogelijk.
We kunnen nauwelijks onze email openen en wanneer er meer dataverkeer nodig is gebeurt er niets. Frustratie alom. Martin gaat naar de Metfone winkel en koopt voor 5 dollar een nieuwe databundel. Helpt niet. Verbinding verbreekt zichzelf, start weer op en verbreekt etc… Diepe, diepe zucht.

Dinsdag gaat Ans met Kosal naar de winkel en komt thuis met een nieuwe simkaart. Jammer dan. Probleem blijft.
Met name Martin wordt behoorlijk chagrijnig. Zou het aan de laptop liggen? Martin heeft in Nederland Windows 10 geïnstalleerd en misschien ligt het daaraan? Herstellen naar een ouder herstelpunt? Jammer dan. Virus? Gehackt?
De wanhoop nabij want zonder internet is er weinig lol aan de laptop.

Woensdag belt Kosal met de Metfone helpdesk en die stellen dat we 10 dollar per maand moeten betalen om het internet te laten functioneren. Oké terug naar Metfone en ja hoor het werkt weer. Blijkbaar is het beleid veranderd gedurende ons verblijf in Nederland. Voor die tijd kocht Martin maandelijks wat hij aan data nodig had. De ene maand 10 dollar, de andere maand 5. Nu is het dus gewoon 10 dollar. Gelukkig duidelijkheid en een opnieuw trage maar stabiele verbinding. Maar wat een stress wanneer de laptop niet werkt zoals noodzakelijk en ach ach wat zijn we afhankelijk van internet. Bah.

Ans is donderdag opnieuw op pad gegaan om een workshop te geven bij een Health Centrum. Deze maal op het grotere eiland in de Mekong. Het eiland ligt dichterbij Stung Treng en dat maakt het reizen eenvoudiger. De afstand is korter maar het pad is moeilijk berijdbaar. In dit centrum zijn 5 verloskundigen aanwezig. Officieel wonen ze in Stung Treng maar in de praktijk wonen ze bij het Health Centrum. Onder het centrum hangen hun hangmatten, staan kledingrekken en is er een geïmproviseerde keuken.

Het betekent dat het Health Centrum door de week continue voltallig bezet is. In het weekeinde heeft een van hen dienst en vertrekken de anderen naar Stung Treng. Gezien het feit dat er slechts 40 bevallingen op jaarbasis plaatsvinden kunnen we stellen dat er sprake is van overbezetting. Aan de andere kant zijn er geen verpleegkundigen of kraamverzorgsters om te assisteren bij de bevalling. Ze zijn volledig op zichzelf aangewezen. In noodsituaties is er slechts heel ver weg hulp te krijgen. Maar 24 uur per dag 5 verloskundigen lijkt veel.

De workshops verlopen soepel. De motivatie van de mensen in de Health Centra is goed en dat maakt dat het plezierig werken is. Uit de enquêtes blijkt men de trainingen nuttig en praktisch te vinden. Ze vragen om meer workshops uiteenlopend van de processen tijdens een normale bevalling tot hoe te handelen in spoedsituaties. De aanwezige verpleegkundigen verzorgen de lunch. Het vlees wordt in het dorp gekocht en de groente en kruiden groeien rondom het Health Centrum. Voor Ans worden er speciaal eieren gemaakt. Aangezien niemand naar huis kan wordt er geen lange siësta gehouden en is Ans netjes om 5 uur thuis.

We besluiten bij Polen te gaan eten en ontmoeten daar opnieuw Sanne en Bas. Zij zijn hier namens Stichting Stung Treng (SST) en logeren bij Marissa. We hebben via Marissa al eerder van deze stichting gehoord. Marissa werkt voor VSO op het RTTC, het  opleidingsinstituut voor basisschoolleerkrachten, en fungeert tevens als vertegenwoordigster voor SST in Cambodja. De Stichting heeft op het RTTC een waterinstallatie aangelegd, de badkamers voor de intern verblijvende studenten opgeknapt en lesmateriaal voor hen aangeschaft.

Stichting Stung Treng is opgericht door een Nederlandse familie. Zij zijn in 2008 tijdens een vakantie in Cambodja onder de indruk geraakt van de armoede in de provincie Stung Treng. Op het moment dat zij in 2009 de beschikking kregen over wat geld hebben ze besloten dit te besteden aan het onderwijs in Stung Treng. Vervolgens hebben ze in 2012 Stichting Stung Treng opgericht. Petje af, een diepe buiging en een welgemeend ’Awkoun srjaan’ voor deze familie. Mooi hoor. https://stungtreng.nl/

Sanne en Bas hebben 4 weken vakantie en zijn na een weekje Vietnam in Stung Treng aangekomen om namens de stichting polshoogte te nemen. Ze hebben deze donderdag rond gekeken op het RTTC en zijn wat geschrokken van de leefomstandigheden van de studenten. Kakkerlakken en ander ongedierte in de open (buiten)keukenkastjes maken dat Bas denkt aan een beter afsluitbare en hygiënischer opbergoptie.

Op vrijdag willen ze een aantal basisscholen bezoeken. Marissa en Rolly zijn naar Phnom Penh en hebben Bas de optie gegeven om Marissa’s brommer te lenen. Op woensdagavond hebben wij al een fiets aan ze geleend maar fietsen naar de afgelegen basisscholen is geen doen. Het idee is dat ze samen met Marissa’s Cambodjaanse assistent, Dara, op pad gaan. Marissa is zelf geen held op de 125 cc Honda maar gaat er vanuit dat Bas, als Nederlander, er wel mee overweg kan. Wij hebben immers aangetoond dat Nederlanders, gewend als ze zijn aan fietsen, makkelijk hun evenwicht op de brommer bewaren.

Leuk, maar al met al niet zo’n verstandig plan. Bas heeft ooit wel eens op een scooter, automaat, gereden maar ons asfalt is wel wat anders dan de Cambodjaanse ‘dirtroad’. Daarbij komt dat hij onverzekerd zou rondrijden en als buitenlander bijna per definitie de klos is als er in de chaos van het Cambodjaanse verkeer iets gebeurt. We horen Pisit, de VSO klerk, al schreeuwen. Het lijkt ons beter wanneer Martin als taxichauffeur meegaat.

Vrijdagochtend vertrekken we om 8 uur vanaf het RTTC om 3 basisscholen te bezoeken.

Dara wijst de weg en na een stoffig stukje hobbelen arriveren we bij de eerste school. Typisch Cambodjaanse basisschool. De vlag wappert aan de vlaggenstok en de kinderen zitten in hun schooluniformen netjes in de klas. Het is een redelijk nieuwe school. Het schoolgebouw is van steen en ziet er wat Martin betreft goed uit. Tot zijn verbazing hebben alle kinderen lesboekjes en beschikken ze over schriften en netjes geslepen potloden. Deze school is beduidend beter af dan de basisschool in Thala waar we vorig jaar waren om het schoolterrein op te knappen. Daar staat een oude houten school en hadden de kinderen leitjes en een krijtje.

De volgende scholen liggen langs de Mekong. Beetje jammer dat we juist deze scholen bezoeken want Ans en Martin hadden het plan om deze weg te kiezen voor het zaterdagse uitje met Sanne en Bas. Mooie rode hobbel de bobbel kleiweg langs de rivier door de armoedige maar toch ook fotogenieke plattelands gemeenschappen. Wel leuk natuurlijk om langs deze route de scholen vanbinnen te bezichtigen. Ook hier beschikken de kinderen over schriften en potloden. Goede zaak.

Grappig om tijdens de korte ochtendpauze te zien hoe de kinderen op met name de blonde Sanne reageren. Wij vinden de kinderen bezienswaardig maar zijn dat zelf natuurlijk in veel grotere mate. Wanneer de bel klinkt vormen zich voor ieder lokaal razendsnel twee rijen. De meisjes links en de jongens rechts. Een jongetje is verantwoordelijk. Hij lijnt de rijen, net als een doelman die een muurtje plaatst, netjes uit. De meisjes mogen eerst naar binnen en vervolgens de jongens. Alle kinderen maken een  buiging naar de leerkracht alvorens het lokaal te betreden.

Bij alle scholen kunnen we constateren dat ze voor een deel afhankelijk zijn van donaties. Waterputten worden geslagen, vlaggenmasten opgericht, daken gerepareerd, schoolbanken, borden, lesmaterialen gedoneerd en wat al niet meer. Zo zien we bij de derde school die we bezoeken een toiletgebouw dat geschonken is door Stichting Stung Treng. Jammer dat een van de drie toiletten afgesloten blijkt. De, voor ons normale, wc pot is verstopt en dus niet meer in gebruik. De Cambodjaanse (Franse) WC’s  met het gat in de grond en een waterreservoir daarnaast met een emmertje functioneren gelukkig nog wel. Misschien een les voor de toekomst.

Terwijl Bas met zijn mobieltje de vochtplekken, verstopte toiletten en andere mankementen fotografeert breidt Martin zijn verzameling portretten uit met schoolkinderen.  Fotoblog  Het is een uitermate geslaagde ochtend wat hem betreft.
Rond het middaguur rijden we terug naar Stung Treng.

Zaterdag besluiten we Sanne en Bas mee te nemen naar het eiland waar Ans haar workshop gegeven heeft.
Met een bootje de Mekong over varen en een stuk over het eiland rijden levert ook een fraai beeld van het gewone Cambodjaanse plattelandsleven. 

We nemen op het eiland een kijkje bij de basisschool. Ans neemt telefonisch contact op met Kosal zodat hij aan de directeur kan uitleggen wat we komen doen. Ook hier worden we vriendelijk rondgeleid door de klaslokalen. Het redelijk nieuwe schoolgebouw heeft 3 lokalen waarin de jongste kinderen les krijgen. Opmerkelijk is dat ze de beschikking hebben over whiteboards. Ongetwijfeld gedoneerd. Martin vraagt zich heimelijk af hoelang die bruikbaar blijven. Stiften zijn een stuk duurder dan krijtjes.



De oudste kinderen zitten in oude houten leslokalen die van ellende bijna uit elkaar vallen. Hopelijk komt er voor deze kinderen binnenkort ook een beter gebouw. Bij vertrek nemen de leerkrachten foto's van die vreemde blanke en blonde Hollanders. Iedereen wat te vertellen thuis.

Wanneer de weg doodloopt besluiten we maar weer terug te keren naar het vaste land. De temperatuur is flink opgelopen en we kunnen de middag gebruiken om boodschappen te doen en een linzenmaaltijd klaar te maken voordat Joyce, de Amerikaanse ‘missionary nurse’, met wie we samenwerken op het RTC bij ons op bezoek komt.

Li Hai