Ans en Martin

Beste mensen, 

We beginnen te wennen aan Cambodja. 

Wat minder verbazing en verwondering maar een aanpassen aan het gewone leven. Weinig oog meer voor het vuilnis op straat, het los lopende vee, de gewoonte om ’s avonds je afval te verbranden of de stoet volgepakte motortjes. 

We leven in ons huisje, doen overdag ons werk en maken een uitje in het weekeind. Het blijft gewoon zomertijd en sleur ligt om de hoek.

De zaken gaan niet zoals we ze vanuit Nederland gewend zijn maar ze gaan. Het ritme ligt een stuk lager en de organisatie graad is belabberd. Een ieder is wel van goede wil maar op de een of andere manier neemt niemand persoonlijk de verantwoordelijkheid en gebeurt er dus weinig. Eén ding is in ieder geval zeker. Geld is er niet. Het lijkt wel of alles gedoneerd wordt. Niet zo vreemd wanneer je bedenkt dat niemand belasting schijnt te betalen. En geen belasting betekent automatisch geen overheidsfinanciering. Een ieder rommelt maar wat aan en zorgt voor zichzelf en zijn directe familie. Zo’n beetje als wat Martin thuis ook doet.

Ans heeft inmiddels een aantal bevallingen meegemaakt en verbaasd zich nog wel over de  chaotische werkvloer en het totale gebrek aan privacy voor de cliënt. Op de verloskamer waar twee verlosbedden staan lopen verschillende leerlingverloskundigen en vroedvrouwen rond. De één doet even iets bij de ene barende, loopt weer weg en dan doet een ander wat, loopt weer weg, een derde, een vierde, enzovoort.
Ze doen allemaal wat maar niemand heeft echt de leiding over de bevalling.

Handen worden nauwelijks gewassen en infecties door kruisbesmetting ziet men waarschijnlijk niet of nauwelijks omdat de vrouwen na de bevalling vlot weer terug naar huis gaan.  Bij meconiumhoudend vruchtwater hebben ze geen beschikking over een CTG apparaat. Dus geen controle over de conditie van het kind tijdens de weeën. Er wordt niet naar de harttonen geluisterd tijdens het persen dus ook dan hebben ze geen idee hoe de conditie van het kind is. Ze zien wel hoe of wat er komt en accepteren het resultaat, wat dat ook mag zijn.


Tijdens de baring is er bijna geen communicatie. Geen uitleg of bemoediging. De vrouwen laten alles gelaten over zich heen komen. Moesten we in Nederland eens proberen. Tijdens de uitdrijving worden schorten, laarzen en handschoenen gedragen. Standaard maatje 7, bijna voor iedereen te groot. 

Het regelen van het partogram blijkt in de praktijk lastiger dan Ans had verwacht. Huppakee en dat doen we even, niet echt. Waar vind je een digitale vorm van een partogram dat ook nog eens groot kan worden afgedrukt? Ans wordt van de ene persoon naar de andere gestuurd, maar niemand heeft er een in het Khmer. Uiteindelijk vindt ze een PDF bestand in het Provinciale Health District kantoor. Waar kun je zoiets nu laten plastificeren? Op het voorbeeld partogram staan maar liefst vier logo’s  van organisaties die meegeholpen hebben aan die donatie.
Maar goed, Ans geeft niet op en gaat het wel regelen.

We hebben vorig weekeind Chantra ontmoet die een kennis heeft in Phnom Penh die zoiets misschien wel kan maken wanneer we een voorbeeld aanleveren. Op basis van een scan en het PDF schijnt het voor $10,= per stuk te gaan lukken. We zullen zien wat het resultaat oplevert.

Daarnaast gaat Ans zich nu richten op het hechten. Iets wat in de praktijk niet of onvoldoende vakkundig gebeurt. Deze vaardigheid wordt tijdens de stages op de verloskamers niet echt geoefend. Daar is ook nauwelijks tijd voor want de primaire verloskundige gaat aan de slag na 1 jaar school en daarin zitten maar 3 weken praktijkstage. Het merendeel gaat dus zonder ooit gehecht te hebben aan het werk. Vrouwen die op het platteland bevallen worden daarom niet of nauwelijks gehecht mocht het na de bevalling nodig zijn. Met alle gevolgen van dien.

Het vertrouwen in de Cambodjaanse gezondheidszorg is laag. Sophea is zwanger en heeft bijvoorbeeld meer vertrouwen in een door Fransen opgezet ziekenhuis in Siem Reap waar gratis zwangerschapszorg geboden wordt. Om een echo te laten maken pakt ze op donderdag de bus. Dankzij de nieuwe brug over de Mekong ligt Siem Reap nu nog maar op zo'n 4-5 uur reizen van Stung Treng. Op vrijdagochtend gaat ze om 4.00 uur in de rij om een nummertje te trekken waarna ze om 11.30 uur geholpen wordt. De bus terug naar Stung Treng is dan al vertrokken dus ze komt op zaterdag weer naar huis. De echo heeft Sophea niet gezien maar schijnt goed te zijn.

Het ziekenhuis beschikt echter over een door VSO gedoneerd echo-apparaat en Ans besluit om opnieuw een echo te maken zodat Sophea haar kindje kan zien. Hoewel ze de deur dicht doet komen er toch een aantal artsen, verloskundigen en zelfs gewone ziekenhuisbezoekers meekijken hoe ze een echo maakt. Gelukkig lukt het. Sophea blijkt 12+4 weken zwanger en de foetus ziet er goed uit.
De volgende dag meldt Sophea dat Biju het wel erg jammer had gevonden dat hij er niet bij was. Dus weer een echootje maken. Ze kan het nog steeds. Wat bevreemdend is wel dat beide aanstaande ouders nauwelijks emotie uiten bij het zien van de echo. Het openlijk tonen van emoties is hier ongebruikelijk.

De katholieke Biju heeft Sophea wel voor de zekerheid een kettinkje geven met een Jezusbeeldje aan het kruis.
Voor het heil van de baby. De niet zo heel erg boeddhistische Sophea draagt nu een kruisje. Vertrouwen.

Martin is inmiddels ook gevraagd of hij Engelse les wil gaan geven aan de stafleden van het Provinciale Kantoor voor Educatie. Zij zijn geïnteresseerd in conversatie dus het zullen andere lessen  worden dan op het Regionale Training Centrum waar ze vooral beter willen kunnen lezen. Martin heeft eigenlijk weinig idee hoe deze lessen aan te pakken. Zijn Engels is goed genoeg maar er is geen lesmateriaal en de verschillen tussen het Khmer en het Engels zijn groot.

Het Khmer kent bijvoorbeeld geen werkwoord vervoegingen. Tegenwoordige tijd, verleden of toekomst blijkt uit de context. Ik gaan, ik gaan gisteren en ik gaan morgen. Simpel en duidelijk. Daarbij gebruiken ze nauwelijks voorzetsels en geen lidwoorden. Dus; Ik kopen voedsel markt gisteren, en hond groot of zoiets. Kortom het Engels met al zijn overtollige woorden en constructies valt de gemiddelde Cambodjaan moeilijk. Maar hé, onze beheersing van het Khmer laat ook volledig te wensen over dus communicatie verwarring al om. Het internet zal uitkomst moeten bieden voor geschikt lesmateriaal. Worden nog leuke lessen.

Rijst

Het weekeind is voor uitstapjes. We beschikken over twee fietsen en hebben inmiddels onze eerste omgevingstochtjes gemaakt. Hoewel het nog steeds regenseizoen is zien we dat het water in de rivieren al vele meters gezakt is en het land uitdroogt. Maja zal dit wel typisch vinden. “Wanneer Ans en Martin op vakantie gaan hebben ze altijd mooi weer.” Het graan is rijst en de appels en peren zijn kokos en banaan maar het platteland van Cambodja lijkt op dat van ons.
Ze hebben alleen geen slootjes. Iets wat wij misschien voor ze zouden moeten aanleggen. 

Wel is hier en daar een greppel met water waar waterbuffels verkoeling zoeken en kinderen een maaltje kikkers vangen.

Vorige week zondagochtend met Rolly en Marissa aan de overkant van de Mekong gefietst.We hebben een health centrum in een afgelegen gemeenschap bezocht en een opvang tehuis voor kinderen.

De oudste tempelruïne van Cambodja lag er klein en brokkelig bij vergeleken met Angkor Wat.



Na 5 uur fietsen om 13.00 uur volledig gekookt terug in Stung Treng. Maar de beloning was groot. Marissa is net terug uit Canada en ze heeft kaas meegenomen. De lieverd gaf ons een groot stuk mee. Lekker.

Li Hai