Ans en Martin

Voortgangsrapportage

Het partogram wat Ans in Phnom Pehn heeft laten produceren is deze week gearriveerd. 

Mooi en professioneel.

Nu nog zien of VSO ons $20,=  gaat terug betalen anders,  

gedoneerd door:  

‘Ans Ohms, 

midwife the Netherlands’. 

:)

Na onze introductie en verhuizing naar Stung Treng hebben we eerst de kat wat uit de boom gekeken.

Observeren en inventariseren heet dat in projecttaal.

Zoals eerder beschreven in dit blog valt de situatie in het ziekenhuis nauwelijks te vergelijken met wat wij in Nederland gewend zijn. Een rommelige drukte rond de bevallingen, hygiëne die te wensen overlaat en in zijn algemeenheid weinig vaste structuren of werkafspraken.

Na het gesprek met de praktijkbegeleiders om in het ziekenhuis trainingen te geven is Ans voortvarend aan de slag gegaan. Bovenverwachting valt het maken van een training haar makkelijk. Ze is begonnen met een hechtcursus.
Want hechten is iets wat nog veel aandacht vereist. Ans vindt dit belangrijk want als er niet of niet op de juiste manier gehecht wordt kan dat vervelende gevolgen hebben voor de vrouwen die bevallen zijn.

De lesstof is af en Ans heeft alle praktijkbegeleidsters in 3 sessies kennis laten maken met de training. Tot haar verbazing komt ze er achter dat de verloskundigen de hechtvaardigheid maar zeer summier beheersen. Ze moeten nog flink op de sponzen oefenen om de juiste techniek te leren, want anders kunnen zij deze training nooit aan studenten gaan geven.

In de praktijk blijkt het lastig om geregelde afspraken te maken over aanwezigheid. Het lijkt even of ze nu opeens niet meer zo graag willen leren. Misschien wat schaamte? Want met de billen bloot en toegeven dat je, net als de studenten, niet goed kan hechten is lastig. Een zelfde soort probleem heeft Martin met zijn lessen Engels. Het onderlinge verschil in vaardigheid is groot en dus ziet hij een aantal zwakke broeders stilletjes langs de plinten verdwijnen. Daarnaast hebben we te maken met het feit dat we tijdens hun werkuren lessen willen geven en dus andere zaken voor kunnen gaan. 

Het Calvinistische ‘afspraak is afspraak’ en ‘op tijd komen’  is maar een rare culturele opvatting.

Waar we meer rekening mee dienen te houden is dat in Cambodja status nog wel een belangrijkere rol speelt dan bij ons in Nederland. Ans heeft inmiddels een 'verloskundigen uniform' gekregen zodat haar status op dit punt voor een ieder duidelijk is.

Het hoofd van de verloskundigen en de gynaecoloog mengen zich niet in de leergroep met de praktijkbegeleidsters wanneer die met z’n allen naar de instructievideo kijken. Ze zijn bereid aanwijzingen van Ans aan te nemen maar gaan apart zitten en volgen de instructies van het filmpje in hun eentje op.

Later draait dit bij en oefent het hoofd 'Madame Som' gewoon met de anderen mee.

Allen staan natuurlijk wel boven de studenten en daarbij hoort een grotere kennis en vaardigheid. Wanneer nu in de praktijk blijkt dat dit niet het geval is ontstaan er ongemakkelijke situaties. Een mooi voorbeeld bleek afgelopen dinsdag.

De elektriciteit in Stung Treng is uitgevallen. Een vrouw moet na de geboorte van haar kind gehecht worden.
De verloskundige die de studenten en bevalling begeleidt heeft vraagt of Ans het hechten wil demonstreren.
Voordat Ans goed en wel door heeft wat er gevraagd wordt is de verloskundige zelf van het toneel verdwenen.

Noodgedwongen heeft Ans besloten om het dan maar zelf ter hand te nemen.


Onder de ogen van leergierige studenten, die haar met hun mobieltjes bijschijnen laat Ans aan de studenten zien hoe er gehecht dient te worden.




Later heeft zij deze groep meegenomen en een hechttraining gegeven. Misschien niet de bedoeling maar over enkele weken zijn deze studenten uit het ziekenhuis verdwenen en afgestudeerd. Nu hebben ze een goed voorbeeld gezien en wat kunnen oefenen op een spons voordat ze op zichzelf  komen te staan en zelfstandig bevallingen gaan doen. De studenten blijken erg gretig om het hechten te leren. Al met al was het leuk en nuttig.

Het mes snijdt hier aan twee kanten want praktijkbegeleidsters kijken ondertussen met een schuin oog mee hoe Ans deze les aan de studenten geeft. En zo functioneert zij als tweevoudig rolmodel. Hoe te hechten en hoe les te geven. Dat men nieuwsgierig is naar de vaardigheden van Ans blijkt ook uit het feit dat de gynaecoloog telkens over haar schouder meekijkt wanneer zij een vrouw hecht.

Maar goed, Ans constateert opnieuw dat de praktijkbegeleidsters liever hebben dat zij de trainingen aan de studenten geeft. Een valkuil en niet de bedoeling. Wij zijn snel weer weg en de begeleidsters moeten bijgeschoold worden om vervolgens in staat te zijn zelf deze lessen aan studenten te geven.

Wat misschien ook met status te maken heeft is de ondergeschikte rol van de zwangere. Zij hebben niets te vertellen en de wijze waarop de verloskundigen met hen omgaan is voor verbetering vatbaar. Er is nauwelijks communicatie tussen hulpverlener en de vrouw. Er worden handelingen verricht zonder dat er iets wordt aangekondigd of uitgelegd. De vrouwen laten dit gelaten over zich heen komen en tonen nauwelijks emoties. Een uitzondering hierop vormden de mannelijke artsen die een keizersnede gingen uitvoeren. Zij bleken zorgzaam en betrokken bij de vrouw die dit moest ondergaan. De wijze waarop men op de verloskamer met de vrouwen omgaat is iets wat zeker nog aandacht vergt.

Een punt wat gaat meespelen is taal. Om effectief te kunnen werken is het aanwezig zijn op de verloskamer en het kunnen inspelen op gebeurtenissen van belang. Ans heeft slechts de beschikking over een parttime assistente. Er is geen geld beschikbaar voor een fulltime tolk en dat betekent dat Ans weinig op de bevalkamer kan betekenen wanneer Sophea er niet bij is. Sophea moet ook de cursussen over reanimatie en het partogram vertalen en zo komt Ans in haar beschikbaarheid een beetje knel te zitten. Misschien in de toekomst meer zonder tolk aanwezig zijn? 

Lastig, maar we roeien met de riemen die we hebben.

Verder hebben wij vorige week samen een gesprek op het RTC gehad, de school voor de verpleegkundigen en verloskundigen. Aangezien Martin lesgeeft op het RTC hebben we makkelijker toegang tot de school en dat lijkt nuttig en handig. Hij was door een van de leraren benaderd met de vraag of Ans kon helpen met formulieren die in het ziekenhuis door de praktijkbegeleidsters ingevuld moeten worden.




Nadeel voor hen is dat Ans slechts te maken krijgt met de 3^e jaars verloskundigen die daadwerkelijk op de verloskamers werken en niet met de studenten die in het algemene deel van het ziekenhuis als verpleegkundigen worden opgeleid. Het formulier dat door school gebruikt wordt is eenzijdig gericht op verpleegkunde en het beschrijven van medische ziektegevallen. Niet zo vreemd dat de verloskundigen daar weinig mee kunnen. Het ligt voor de hand om een formulier te ontwikkeling dat geschikt is voor verloskunde.

Maar zo'n gesprek op school is een mooie ingang om te proberen samen met hen de communicatie en samenwerking tussen opleiding en ziekenhuis te verbeteren. Aangezien het een regionaal trainingsinstituut is (RTC) liggen er misschien in de toekomst ook nog wel mogelijkheden om in andere provinciale ziekenhuizen en met name in de op het platteland gelegen ‘Health Centers’ een kijkje te gaan nemen. In ieder geval leverde het een onderwerp voor de conversatieles Engels.

Al met al zijn we lekker bezig, voelen we ons goed en op onze plek. Realiseren we ons meer en meer dat 'ontwikkelingshulp' een complexe kwestie is van kleine stapjes en een lange adem. Wij proberen een paar kleine steentjes bij te dragen.

Het lijkt ook wel wat op vakantie in ons houten zomerhuisje. Het blijft vanzelfsprekend tropisch warm, dat kan wat ons betreft best een graadje minder, maar het werk is uitdagend leuk en anders dan thuis.

Oma's ontvangen na de bevalling de baby's. 

Dit gaat soms zo snel dat de moeder het kind na de bevalling zelf niet of nauwelijks gezien heeft. 

Li Hai